Ы маамммтттттngy s,,,,,,,,,,,C, xf

Ma’lumotlarni manipulatsiylash tili

Administrator, amaliy dastur va ma’lumotlar bazasini boshqarishda ishlay turib, ma’lumotlarni manipulatsiya qilish nomli tilni ishlatadi, bu til amaliy dasturlashtiruvchi foydalanadigan tilga kiritiladi. Bu tilning sintaksisi bilan mos kelishi kerak, negaki amaliy dasturlashda kirituvchi til bilan birgalikda ma’lumotlarni manipulatsiya qilish tili operatori ishlatiladi. Amaliy dasturlashtiruvchi hamma narsani o’ziga shunday tasavvur qilishi kerakki xuddi bitta tilda ishlaganday bo’lsin.

Ma’lumotlarni manipulatsiya qilish tilining tipik buyruqlari quyidagilar (CODASYL tilidan olingan):

OPEN: (ochish) Faylni yoki yozuvlar to’plamini ochish, ya’ni uni amaliy dasturda ishlatish uchun tushunarli qilib qo’yish kerak.

CLOSE: (yopish) Faylni yoki yozuvlar to’plamini yopish, ya’ni uni amaliy dasturda tushunarsiz qilib qo’yish.

FIND: (topish) Biror shartni qanoatlantiradigan yozuvni topish. Topilgan yozuv amaliy dasturning kundalik yozuvi bo’ladi.

GET: (olib borish). Dasturning ichki sohasiga, yozuvning aniq nusxasidan ko’rsatilgan ma’lumotlar elementini olib bormoq.

MODIFY: (o’zgartirish). Yozuvning ko’rsatilgan nusxasidan ma’lumotlarning aniq elementlarining qiymatlarini dasturning ishchi sohasidagi kattaliklar bilan almashtirish.

INSERT: (joylashtirish). Dasturning ishchi sohasida turgan yozuvni bitta yoki bir nechta nomlangan yozuvlar guruhiga yoki ma’lumotlarni ta’riflaydigan CODASYL tilidagi yozuvlar to’plamiga joylashtirish.

REMOVE: (qayta tiklash) yozuvlar ketma-ketligidan bitta yoki bir nechta nomlangan yozuvlardan tashkil topgan aniq yozuvlar nushasini chiqarib yuborish.

STORE: (eslab qolish) Ma’lumotlar bazasida yozuvning yangi nusxasini eslab qolish va kerakli o’zaro bog’lanishlarini yaratish.

DELETE: (chiqarib yuborish) Ma’lumotlar bazasidagi aniq yozuvlar nusxasini chiqarib yuborish va uning hamma bog’lanishlarini yo’q qilish.

KEEP: Qachon amaliy dastur yozuvning kirish imkoniyatini olsa u tizimga qayta kirish zarurligini ko’rsatish uchun KEEP operatorini ishlatish mumkin. Tizim bu holda kirish mexanizmning holatini shunday saqlab qolishi mumkin.

FREE: (bo’shatmoq): FREE operatori KEEP operatorining harakatlarini bekor qiladi.

ORDER: (tartibga solish) Hamma yoki nomlangan yozuvlar guruhi alohida ko’rsatilgan yozuvlar (faylda yoki to’plamda) kamayuvchi yoki ko’payuvchi ketma-ketlikda ko’rsatilgan kalit bo’yicha mantiqiy tartibga solinadi.