I kurs talabalari uchun “Akademik yozuv” fanidan II semester uchun Yakuniy nazorat testlari

I Kurs talabalari uchun “Akademik yozuv” fanidan II semester uchun Yakuniy nazorat testlari
1.Lug’at nima?
A. Ma`lum soha o`zlarinig alfavit tartibidagi yig`indisi.
B.Fikrni qat’iy asoslovchi so’z
C.Bitta obyektni anglatuvchi umumiy tushuncha
D. Umumiy yoki mavhum kontseptsiya belgisi
2.Ilmiy nutqning lug’ati nechta asosiy qismdan iborat?
A.3 ta
B.4 ta
C.5 ta
D. 6 ta
3.Kurs ishida asosiy qism ish umumiy hajmining necha foizini tashkil etadi?
A. 60 foizi
B. 65 foizi
C.55 foizi
D. 66 foiz
4.Kurs ish rejasida asosiy qism nechta savoldan iborat buladi?
A. 3-5 ta
B. 2-4 ta
C. 4-6 ta
D. 5- 8 ta
5.Ilmiy nuqtai nazardan o’zgarmas xususiyatga keltirilgan misollarning qaysi biri to’g’ri
A. cho’l faunasi ,kambag’al
B.harakat,hodim
C. ish, marhamat
D. ish boshqaruvchisi, ishchi
6. Qaysi taniqli olimlar o‘zbek adabiy hayotida chuqur iz qoldirgan taqrizlar yaratganlar?
A) Olim Sharafiddinov, V.Zohidov, I.Sultonov, H.Yoqubov, M.Qo‘shjonov, I.Haqqulov
B) Ozod Sharafiddinov, U.Normatov, H. Boltaboyev, N. Mahmudov, I.Haqqulov
C) B. Nazarov, E. Karimov, H.Yoqubov, H. Boltaboyev, I.Haqqulov
D) V.Zohidov, U.Normatov, Ozod Sharafiddinov, M.Qo‘shjonov, E. Karimov
7.Kim taqrizni haqiqiy san’at darajasiga ko‘tardi?
A) V.G.Belinskiy
B) Olim Sharafiddinov
C) V.G.Belinskiy Izzat Sulton
D) Ch. Dikkens
D) Publitsistik uslub
8. Qaysi uslubda so‘zlar o‘z ma’nosida qo‘llanadi, qoida yoki ta’rifning mazmunini ochishga xizmat qiladigan ajratilgan bo‘laklar, kirish so‘zlar, kirish birikmalar, shuningdek, qo‘shma gaplardan keng foydalaniladi?
A) Badiiy uslub
B) Rasmiy-idoraviy uslub
C) Ilmiy uslub
D) Publitsistik uslub
9. Davlat idorasi tomonidan chiqariladigan qaror, qonun, nizom, xalqaro hujjatlar qaysi uslubda yoziladi?
A) RAsmiy –idoraviy uslub
B)Badiiy uslub
C) Ilmiy uslub
D) Publitsistik uslub
10. Idoraviy-devonxona uslubiga kiruvchi hujjatlarni belgilang.
A) buyruq, ariza bildirgi, tavsifnoma
B) tarjimayi hol, dalolatnoma
C) qonun, farmon, jinoiy aktlar
D) A va B
11.Qaysi nutq uslublari ham og‘zaki, ham yozma shakllarga ega?
A)Publitsistik, badiiy, rasmiy, ilmiy
B) Publitsistik, so‘zlashuv, rasmiy
C) faqat ilmiy va badiiy
D) faqat so‘zlashuv va badiiy
12.Rasmiy uslub qanday turlarga bo‘linadi?

1. 
   Sof qonunchilik uslubi va idoraviy uslub
   

B)Sof qonunchilik uslubi va devonxona uslubi
C)Devonxona uslubi va diplomatik uslub
D)Idoraviy uslub va diplomatik uslub
13.Rasmiy uslubning qaysi turida birinchi gapning kesimi gap boshida keladi?
A Dalolatnomada

2. 
   So‘robnomada
   

C)Ma`lumotnomada
D.Shartnomada
14.Qaysi uslubning sintaktik tuzilishi qat’iy qoliplarga bo‘ysunadi?

1. 
   Rasmiy Ish qog`ozlarnig
   
2. 
   Publitsistik uslubning
   
3. 
   Badiiy uslubning
   
4. 
   Ilmiy uslubning
   

15.Terminlar asosan qaysi uslubda ishlatiladi?
A)Ilmiy uslubda
B) Rasmiy idoraviy uslubda
C.Publitsistik uslubda
D.Og`zaki uslubda
16.Ma’ruza so‘zining ma’nosi?
A) Axborot Biror mavzuda ko‘pchilik oldida so‘zlangan nutq, doklad
B) Hisobot
C) Axborot
D) Tezisning bir ko‘rinishi
17.Ilmiy ma’ruza uchun qancha vaqt ajratiladi?
A) 9-10 minut
B) 5-6 minut
C) 7-8 minut
D) 5-6 minut
18.Ilmiy axborot nima?
A) Muayyan sohadagi eng yangi yutuq va xulosalarning ilmiy daragi
B) Ma’ruza
C) Hisobot
D) Ma’lumot
19.Ilmiy axborot uchun qancha vaqt ajratiladi?

A) 5-7 minut

B) 10-20 minut
C) 8-9 minut
D) 10-11 minut

20.Tezis so‘zining ma’nosi nima va uning matni hajmi qanchagacha bo‘ladi?

a) grekcha so‘z, qoida, isbot 2 betgacha

b) forscha so‘z, ma'lum qilaman, 4 betgacha
c) ruscha so‘z, axborot, 3 betgacha
d) fransuzcha so‘z, xabar beraman, 2 betgacha
21.«Taqriz» qaysi tilning atamasi va u qanday ma’nolarni beradi?

a) Arabcha so‘z, «ijobiy baho» ma’nolarini beradi;

b) Tojikcha so‘z, «asarning qimmatini belgilash»;
c) Forscha so‘z, «asarni tahlil etish»;
d) Forscha - tojikcha so‘z, «asarning o‘rnini aniqlash»;
22.Referatda yagona fikr hukmronlik qiladimi yoki fikrlar majmui beriladimi?
a) Yagona fikr hukmronlik qiladi va u to‘liq isbot etiladi
b) Kamida 5 ta fikr aytiladi
c) Fikrlar majmui beriladi
d) Faqatgina tanqidiy fikr beriladi
23.«Referat» qaysi tilning atamasi va u qanday ma’nolarni beradi?
A) lotincha so‘z, «bildirish, xabar berish»
B) Arabcha so‘z, «bayon qilish, so‘zlash, tasdiqlash» ma’nolarini beradi.
c) Forscha so‘z, «asarni tahlil etish»;
D) Forscha - tojikcha so‘z, «asarning o‘rnini aniqlash»;
24.Ilmiy darajani belgilovchi ilmiy-tadqiqiy ish turini (janrini) belgilang.
A. dissertatsiya
B. avtoreferat
C. ilmiy ma’ruza
D. monografiya
25.Ilmiy uslub nima?
A. yangi bilimni olishning uslubi va qo‘llanmalarining tizimi
B. tadqiqot obyektining yoyiq tavsifi
C.mazkur fanda hukmronlik qiladigan tadqiqotlar yo‘nalishi
D. nazarda tutilgan tadqiqotning batafsil rejasi

26.Ilmiy tadqiqot ishining tuzilmaviy mantiqiy sxemasi nima?

A.tasvirlash mantig‘iga mos umumiy talablarni aks ettiruvchi ilmiy matnni tuzilishining umumiy standartlari
B. ilmiy ishning aniq rejasi
C. ilmiy ishning kompozitsiyasi
D. tadqiqot predmetining tasviri namoyon bo‘ladigan yo‘nalish
27.Ilmiy tadqiq qilish deganda nima tushuniladi?
A. tadqiqotning ilmiy asoslanishi tushuniladi ilmiy yangilikni fanga yoki jamiyatga joriy qilish tushuniladi
B. ilmiy izlanish yo‘nalishi tushuniladi
C. tadqiqotning ilmiy asoslanishi tushuniladi
D. ilmiy izchillikning berilishi tushuniladi
28.Ilmiy uslubning...
A. Shakklari yo`q.og‘zaki va yozma shakllari mavjud;
B. faqat og‘zaki shakli mavjud;
C. faqat yozma shakli mavjud;
D. og‘zaki va yozma shakllari mavjud;
29.Daliliy munosabatlar asosida chiqarilgan ilmiy xulosalarga asoslanuvchi, har bir fan sohasining o‘ziga xos atamalariga tayanuvchi, fikrni aniq va mantiqiy izchil bayon qiluvchi uslub qanday uslub hisoblanadi?
A) Ilmiy uslub
B) Rasmiy-idoraviy uslub
C) Badiiy uslub
D) So‘zlashuv uslubi
30.Ultra tovushlar kashf etilgunga qadar har qanday tovushni qabul qilish vositasi insonning eshitish a’zosi bo‘lgan quloq deb hisoblangan. Tovush to‘lqinlarining vujudga kelishi va tarqalishi bilan bog‘liq hodisalar akustik hodisalar deb yuritiladi. Yuqorida keltirilgan gap qaysi uslubga tegishli?
A) Ilmiy uslub
B) Rasmiy uslub
C) Publitsistik uslub
D) Badiiy uslub
31.Ilmiy tadqiqotda kirish qismi vazifaning umumiy qismining necha foizini tashkil etadi?
A) 10%
B) 13%
C) 15%
D) 20%
32. Kirish qismining umumiy xususiyatlari nechta?
A) 7 ta
B) 8 ta
C) 9 ta
D) 10 ta
33.Agar siz kimningdir ishidan yordam olsangiz, buni ko‘rsatishning qanday usullari bor?

1. 
   Qisqacha mazmun usuli va qo‘shtirnoq usuli
   
2. 
   Havola berish usuli va qo‘shtirnoq usuli
   

C) Qoshtirnoq usuli va qavsga olish usuli
D)Havola berish usuli va qisacha mazmun usuli
34. Ko‘chirmachilik (plagiat) darajalari nechta qismga bo‘linadi?
A) 10 ta
B) 8 ta
C 9 ta
D) 7 ta
35.Asosiy ma’noni saqlagan holda, fikrni boshqa so‘zlar yordamida ifodalash qanday nomlanadi?
A) Perefrazalash
B) Xulosalash
C) Izohlash
D) Tasvirlab ifodalash
36.Xulosalashning maqsadi nimadan iborat?
A) Ma’lumotlar hajmini yetarli darajagacha qisqartirish va uzundan uzoq ma’lumotlarni qisqa hajmga keltirishdan iborat
B) Umumiy ma’noni saqlagan holda ma’lumotni asl manbadagidan farqli qilib, o‘zgartirib yozishdan iborat
C) Keltirilgan ma’lumotning hajmini tasvirlab ifodalashdan iborat
D) barchasi to‘g‘ri
37. Perefrazalashning maqsadi nimadan iborat?
A) Umumiy ma’noni saqlagan holda ma’lumotni asl manbadagidan farqli qilib, o‘zgartirib yozishdan iborat
B)Ma’lumotlar hajmini yetarli darajagacha qisqartirish va uzundan uzoq ma’lumotlarni qisqa hajmga keltirishdan iborat
C) Umumiy ma’noni saqlagan holda ma’lumotni asl manbadagidan farqli qilib, o‘zgartirib yozishdan iborat
D) Keltirilgan ma’lumotning hajmini tasvirlab ifodalashdan iborat
38.Qanday perefraza asl manbadan o‘z shakliga ko‘ra farqlanadi, asl manbadagi so‘zlarning sinonimlaridan iborat bo‘ladi, asosiy ma’noni saqlagan bo‘ladi, asl manbadagi ba’zi bir qismlarni o‘zida mujassamlashtiradi?

1. 
   Ta`sirchan perefraza
   
2. 
   Tasviriy perefraza
   
3. 
   Ilmiy perefraza
   
4. 
   Xulosali perefraza
   

39. Perefrazalashning necha xil usullari mavjud?
A) 3 xil
B) 4 xil
C) 5 xil
D) 2 xil
40.Ma'lumot olingan manbani keltirib o‘tish qanday nomlanadi?
A) havola
B) sitata
C) izoh
D) perefraza
41. Havola va sitatalar qo’llanilishining nechta asosiy sababi mavjud?
A) 3 ta
B) 4 ta
C) 5 ta
D) 2 ta
42.Sitatalardan qanday hollarda foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi?
A) barchasi to‘g‘ri
B) Sitata muallifining aynan gapi o‘zgacha ma’noni anglatsa
C) Muallifning aynan gapi siznikiga qaraganda qisqa va lo‘nda bo‘lsa
D) Muallifning aynan gapi barchaga ma’lum va mashhur bo‘lsa
43.Sitatada ba’zi bir so‘zlar izoh talab qilishi mumkin va bunday hollarda qanday tinish belgisidan foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi?
A) to‘rtburchak qavs
B) oddiy qavs
C) qo‘shtirnoq
D) uchburchak qavs
44.Sitatalar asl manbadagiday bo‘lishiga alohida e’tibor qaratish zarur. Agar ma’lum bir qismlar keraksiz bo‘lsa, shu joyda qaysi belgidan foydalanish mumkin?
A) ko‘p nuqta
B) nuqtali vergul
C) undov belgisi
D) ikki nuqta
45. Qisqa sitatalar qanday tinish belgisi yordamida yoziladi?
A) bittalik qo‘shtirnoq
B) oddiy qavs
C) to‘rtburchak qavs
D) uchburchak qavs
45.Uzunroq sitatalar satr boshidan boshlanadi yoki kichikroq qilib yoziladi. Bu holatda qanday tinish belgisi qo’yiladi?
A) hech qanday qo‘shtirnoq qo‘yilmaydi
B) ikkitalik qo’shtirnoq
C) bittalik qo’shtirnoq
D) to‘g‘ri javob yo‘q
46.Qaysi so‘z lotinchadan olingan bo’lib, “bildirmoq” degan ma’noni anglatadi?
A) referat
B) annotatsiya
C) taqriz
D) sitata
48.Mavjud material buyicha yozma tezis nima?
A.Katta maqola
B.ilmiy ish
C.ilmiy maqola
D.To’g’ri javob yo’q
49.Tezislarning nechta usuli bor?
A.3 ta
B.4 ta
C. 5 ta
D.2 ta
50.Tezis yozish uchun qanday talablar bor?
A. Har bir bayonet qisqa va ixcham bo’lishi kerak
B.nazariy eslatmalar yozish
C.Har bir bayonot mantiqiy asoslanishi shart emas
D.To’g’ri javob yo’q
51.Abstrak yozish algoritmi qanday buladi?
A.Referat uchun ishchi sarlavha tanlang.
B. Sarlavhaga mos epigraf tanlash
C. Tuzulishi kerak bulgan referatga sarlavxa kerak
D. Mavhum narsa.
52.Tezis tuzulish jihatdan nimaga o’xshaydi
A.Inshoga
B.Matnga
C.Badiiy asarga
D. Tuzish demakdir.
53. Ilm-fan deyilganda…..
A. Asosan ma’lum bilim turlari tushuniladi
B.Bilimlar majmui tushuniadi.
C. Ilmni o`rganilishi tushunildi.
D.Soha bilan shug`ullanishdir.
54. Universallik, fragmentarlik, umumahamiyatlilik, ratsionallik kabilar nimanig xususiyati?
A. Fanning.
B.Sohaning.
C.Muammoning.
D.Hayotning.
55.Tadqiqotchi tomonidan anglangan, mavjud bilimlar javob bera olmaydigan masala nima?
A.Muammo.
B. Savol.
C.Masala.
D.Jumboq.
56. Haqiqiyligi yoki noto‘g‘riligi hali isbotlanmagan bilim nima?
A.Ilmiy gipoteza
B. Faraz.
C. Mulohaza.
D.Fikr.
57. Nazariya – nima?
A.Haqiqatligi isbotlangan bilimlardir
B. Bilimlar majmuasi.
C. Bilimlar kaliti.
D. Fan tarmog`i.
58. Fanlar kategoriyalari – nima?
A. Nazariyaning eng umumiy va muhim tushunchalari bo‘lib, u nazariya ob’ektining va predmetining xususiyatlarini harakterlaydi
B. O‘rganilayotgan hodisa, ob’ekt va jarayonlarning umumiy aloqalarini nazariy tasdiqlar shaklida qayd etadi.
C. Nazariyaning eng umumiy va fundamental holatidir.
D.Xulosalar ma’lum qoidalarga binoan tekshirilishni talab qiladi
59. Abu Nasr al-Farobiyning “Kitob fi ixso al-ulum va at-ta’rif” (“Fanlar klassifikatsiyasi”) asarida fanlarni necha guruhga bo`lingan?
A. 7 guruhga
D. 8 guruhga
C. 5 guruhga
D. 4 guruhga.
60. Ilmiy tadqiqotlar qanday turlarga bo`linadi?
A.fundamental va amaliy tadqiqotlarga
B. Xususiy va umumiyga ajratiladi
C.Yakkalik va umumiylik.
D.Shaxsiy va personal.
61. Ilmiy tadqiqotlar necha guruhga bo`linadi?
A. 2 ta.
B. 3 ta
C. 4 ta.
D.5 ta.
61. Modellashtirish …..
A. Ob’ektning ayrim xususiyatlari va belgilarini uning o‘zida emas, balki uning o‘lchamlari kichiklashtirilgan, o‘ziga aynan o‘xshash nusxasida (modelida) ilmiy izlanishlar olib borish jarayonidir.
B. Bilish jarayonida narsaning miqdor tavsifnomasini aniqlash usulidir.
C. Nazariyaning eng umumiy va muhim tushunchalari bo‘lib, u nazariya ob’ektining va predmetining xususiyatlarini harakterlaydi
D. Hozirgi zamonda insoniyat amaliyotining muhim qismidir. Ilmiy tadqiqotlarning sohalariga qarab, tadqiqot qiluvchi predmetlarning tabiatiga qarab, eksperimentlar fikriy xulosalaydi
62. Parafraza - bu nima?
A.Mualliflarning plagiatdan qochish uchun foydalanadigan vositalaridan biri.
B. Biror asardan soʻzma-soʻz olingan parcha.
C. Chet el so'zlari - bu imloda (ba'zan talaffuzda ham) asl shaklini saqlab qolgan boshqa tillardan olingan atamalar.
D. Matnli iqtiboslarining xususiyatlari.
63. Iqtibos so`zinig ma`nosi nima?
 A.arab. - ziyo olmoq.
B.arab. o`rganmoq.
C.arab. –izohlamoq.
D.arab.-sharhlamoq.
64. («») buning nomini izohlang?
A. Lotincha tirnoq.
B. Inglizcha tirnoq.
C.Fransuzcha tirnoq.
D. ruscha tirnoq.
65. ("")buning nomini izohlang?
A. Inglizcha tirnoq.
B. Lotuncha tirnoq.
C.Fransuzcha tirnoq.
D. Ruscha tirnoq
66. Iboralar ironik xarakterga ega yoki alohida ma'noga ega bo'lganda qanday yozilad?
A. Tirnoq ichiga olinadi
B.Qavsga olinadi.
C.Vergul bilan ajratiladi.
D.Odatiy holda yoziladi.
67. Limon - bu o'tkir so'z. Mazkur gapda qaysi so`z qo`shtirnoqqa olib yoziladi?
A. Limon
B. O`tkir.
C. Bu.
D.So`z.
68. Birlamchi manbalardan dalillar keltirish nima deyiladi? 
A. Havola