I kurs talabalari uchn tibbiyot kimyosi fanidan og’zaki savollar javobi

Ikki suyuqlik chegarasida bo’ladigan adsorbsiya Suyuqlik sirtidagi adsorbsiya

Suyuqliklar sirt yuza energiyasini kamaytirish tomon intiladi.

Toza erituvchilarda bu holat sirt yuzasini kamaytirishga intilish

natijasida erishiladi. Eritmalarda esabu holat erigan modda zarracha-

larining eritmaning sirt yuzasi va umumiy hajmi orasida taqsimlanishi

orqali amalga oshiriladi.

Moddalarning sirt tarangligini kamaytiradigan xususiyati ularning

tarkibida qutblangan yoki oson qutblanadigan (gidrofil — suvni yaxshi

ko‘radigan) hamda qutbsiz (gidrofob - suvdan qo‘rquvchi) guruhlar

borligi bilan belgilanadi. Bir vaqtning o‘zida ham gidrofil, ham

gidrofob guruh saqlovchi moddalar difil molekulalar deyiladi.

SFMning molekulalari asosan eritma sathida yig‘ilib, sirt tarang­

ligini kamaytiradi. Bunda difil molekulalar o ‘zining gidrofil guruhi

bilan eritmaga qarab, gidrofob guruhlari bilan esa havoga oriyentatsiya-

langan boiadi.

Suyuqlik sirtida suyuqlikda eritilgan modda zarrachalari adsorb-

siyalanadi. Adsorbsiya eriyotgan modda muhitlar orasida taqsimla-

nishiga ta’sir qiladi, ya’ni Gibss energiyasining minimal qiymatini

ta’minlash asosida amalga oshadi. Natijada modda tabiatidan qat’iy

nazar, eritma yuzasi va ichki muhiti orasida konsentratsiya gradiyenti

(c2 — c] = Ac) paydo boiadi va diffuziya hodisasi kuzatiladi.