I kurs talabalari uchn tibbiyot kimyosi fanidan og’zaki savollar javobi

108 adsorbsiyaning tanlanishi. Tanlangan adsorbsiya tabiati jihatdan kimyoviy sorbsiya boiib,

valent bogiar kuchi hisobiga sodir boiadi va temperatura ortishi

bilan tezlashadi.

Panet-Fayans qoidasiga binoan, qattiq adsorbentda shu adsorbent

tarkibiga kiradigan yoki adsorbent bilan umumiy guruhga ega bo‘lgan

ionlargina adsorbsiyalanadi.

Masalan, tanlangan adsorbsiyani quyidagi misolda ko‘rsatiish

mumkin:

F e(N 03)3 + 3NaOH -» Fe(OH)3l + 3NaNO,

Bu jarayonda hosil bo‘lgan Fe(OH)3 cho‘kmasi qattiq fazali

adsorbat vazifasini bajaradi. Agar shu sistemaga ortiqcha miqdorda

NaOH yoki F e(N 03)3 qo‘shilsa tanlangan adsorbsiyaga Na+, NO 3

ionlari emas, faqat OH- va Fe3+ ionlar uchraydi, chunki adsorbent

tarkibida OH” va Fe3+ ionlari boMishligi oqibatida adsorbent va

adsorbatning OFT va Fe3+ ionlari orasidagi moyillik holati kelib

chiqadi.

Tanlangan adsorbsiya ionlarning zaryad soniga, radiusiga,

gidratlanish darajasiga bog‘liq boladi. Ko‘p valentli ionlar birvalentli

ionlarga qaraganda kuchliroq adsorbsiyalanadi. Bir xil zaryadga ega

bo'lgan ionlar o‘lchamlari va gidratatsiya darajasiga qarab adsorbsiyaga

moilligi turlicha bo'ladi va liotrop qatorlardan joy oladi:

Cs+ < Rb+ < K+ < Na+ < Li+

CN~ < r < N 0 3 < Cl

Tanlangan adsobsiya yordamida kerakli adsorbentlarni tanlab

olib, murakkab aralashmalardan kerakli moddalami ajratib olish mumkin.

Har bir antitelo aniq bir begona oqsil (antigen) bilan birikadigan

immunli oqsillar (antitelolar) tanlash qobiliyatiga egadir.

Buyrak va siydik yo‘llarida tosh hosil boMishi jarayoni ham

tanlangan adsorbsiyaga asoslangan.