I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

Iqtisodiy  o'sish  ko'rsatkichlari 
ancha  aniq  natija  beradi,  (chunki  ular  inflatsiya  ta'siriga 
berilmaydi),  lekin  unversal  emas  (iqtisodiy  o'sish  sur'atlarini  hisoblashda  har  xil  ne'matlar  ishlab 
chiqarishni  umumiy  ko'rsatkichga  keltirish  qiyin).  Qiymat  ko'rsatkichlar  keng  qo'llaniladi,  ammo 
har  doim  ham  uni  inflatsiyadan  to'liq  «tozalash»  mumkin  bo'lavermaydi.  Shu  sababli  iqtisodiy 
o'sish sur'atlari qiyosiy yoki doimiy narxlarda hisoblanadi. 
Makroiqgnsodiy darajada iqtisodii o'sishnivg asosiy qiymat ko'rsatkichlari quyidagilar 
hisoblanadi:
 
YAMM (SMM) yoki milliy daromad hajmining real ko'payishi; 
 
YAMM (SMM) yoki milliy daromadning aholi jon bosh xisobiga o'sishi; 
YAMM (SMM) yoki milliy daromadning iqtisodiy resurs xarajatlari birligi hisobiga ortishi; 
Iqtisodiy  o'sishni  aniqlashda  har  uchala  ko'rsatkichdan  ham  foydalanish  mumkin,  lekin 
ularning ahamiyati turlicha. 
Masalan: agar diqqat markazida iqtisodiy potensial muammosi tursa, birinchi ko'rsatkichdan 
aniqiash  ko'proq  mos  keladi  Alohida  mamlakat  va  regionlardagi  aholini  turmush  darajasini 
taqqoslashda,  ko'proq  ikkinchi  ko'rsatkichdan  foydalaniladi.  Iqtisodiy  samaradorlikni  baholashda 
uchinchi ko'rsatkichga ustivorlik beriladi. 
Odatda iqtisodiy o'sish % (foiz) da o'sishning yillik sur'ati sifatida aniqlanadi. Masalan, agar 
o'tgan  yili  real  YAMM  60  mlr.  so'mni  va  joriy  yilda  70  mlr.  so'mni  tashkil  qilgan  bo'lsa  o'sish 
sur'atini  joriy  yildagi  real  YAMM  hajmiga  bo'lish  yo'li  bilan  aniqlash  mumkin.  Bu  holda  o'sish 
sur'ati 16 
6% 
ni (70/60*100) tashkil qiladi.