I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

---

I. IQTISODIYOT NAZARIYASI FANINING  
PREDMETI VA BILISH USLUBI
 
 
Ma'ruza rejasi
 
 
1. Iqtisodiyot va uning bosh masalasi.
 
2. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti.
 
3. Iqtisodiy jarayonlarni bilishning uslublari.
 
 
1-§. Iqtisodnyot va uniig bosh masalasi
 
 
 
Iqtisodiyot  nazariyasi  fanini,  uning  qonun-qoidalarini  bilish  uchun,  eng  avvalo, 
iqtisodiyotning  o'zi  nima,  uning  vazifasi  nimalardan  iborat,  degan  savolga  javob  berish  lozimdir. 
Insoniyat  hayoti  va  uning  taraqqiyoti  juda  murakkab,  ko'p  qirrali  va  g'oyat  chigal  muammolarga 
boydir.  Bu  muammolar  kishilarning  moddiy  ne'matlar  ishlab  chiqarish,  xizmatlar  ko'rsatish,  fan, 
madaniyat, siyosat, mafkura, axloq, davlatni boshqarish sohalaridagi va nihoyat, oiladagi va boshqa 
faoliyat  turlarining  borgan  sari  ko'payib,  rivojlanib  hamda  ularning  o'zgarib  borishi  natijasida 
vujudga keladi. Uzoq davrlar davomida insoniyat fikrini band qilib kelgan ayrim masalalar bugungi 
kunda oddiy haqiqat va oson bilish mumkin bo'lgan narsaga o'xshab ko'rinadi. 
 
Masalan,  bugun  hammaga  ma'lumki,  kishilar  yashashlari,  siyosat,  san'at,  adabiyot,  fan, 
ma'rifat,  madaniyat,  ta'lim  bilan  shug'ullanishlari  uchun  hayotiy  ne'matlarni  iste'mol  qilishlari, 
kiyinishlari kerak. Buning uchun esa oziq-ovqat, kiyim-kechak, uy-joy va turli xizmatlardan iborat 
hayotiy  vositalar  zarur.  Har  bir  kishi,  o'zining  kundalik  hayotida  bir  qancha  muammolarga,  yani 
hayotiy  ehtiyojlari  —  kiyim-kechak,  oziq-ovqat,  uy-ro'zgor  buyumlari,  bilim  olish  kabi  ehtiyojlar 
uchun zarur bo'lgan pul daromadlarini qayerdan, nima hisobiga topish kerak degan muammolarga 
duch keladi. 
 
Shu  muammolarni  yechish  va  o'z  talablarini  qondirish  maqsadida  kishilar  turli 
yo'nalishlarda,  sohalarda  faoliyat  ko'rsatadilar.  Demak,  insonning  turli  faoliyatlari  ichida  eng 
asosiysi,  insonningg  yashashi  va  uning  kamol  topishini  ta'minlaydigani  moddiy  va  ma'naviy 
ne'matlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko'rsatishdan iborat bo'lgan iqtisodiy faoliyatdir.