I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

doimiy va  o'zgaruvchi 
xarajatlar 
ham farqlanadi, (3-chizma). 
 
Ishlab  chiqarish  hajmining  o'zgarishiga  (qisqarishi  yoki  ortishi)  bog'liq  bo'lmagan 
tovarlarning hajmiga ta'sir etmaydigan xarajatlar doimiy harajatlar deyiladi.
 
 
Doimiy xarajatlar ishlab chiqarish hajmiga bog'liq bo'lmaydi, uning o'sishiga ham bevosita 
ta'sir  etmaydi  va  ishlab  chiqarishning  har  qanday,  hatto  nolinchi  hajmida  ham  mavjud  bo'ladi. 
Bunga korxonaning to'lov majburiyatlari (zayomlar bo'yicha foiz va boshqa), soliqlar, amortizatsiya 
ajratmalari, ijara haqi, qo'riqlash xizmatiga to'lov, uskunalarga xizmat ko'rsatish sarflari, boshqaruv 
xodimlari maoshi va shu kabilar kiradi. 
 
O'zgaruvchi  xarajatlar  ishlab  chiqariladigan  tovar  miqdorining  oshishiga  yoki 
kamayishiga ta'sir qiladi va ishlab chiqarish hajmi o'zgarishiga bog'liqlikda o'zgaradi. 
Unga 
xom  ashyo,  material,  yonilg'i-transport  xizmati,  ishchilar  ish  haqi  va  shu  kabilarga  qilinadigan