I guruh sog‗lom, jismoniy tayyorlangan, yoshi fiziologik о‗zgarishlari jihatdan normal о‗tayotgan kishilar

3 savolga
О‗rta, katta va keksa yoshdagi kishilar sog‗lig‗i va jismoniy tayyorgarligiga qarab, gimnastika mashg‗ulotlari (va boshqa sport turlari) bilan shug‗ullanish uchun ularni uch tibbiy guruhga bо‗lish kerak:
I guruh - sog‗lom, jismoniy tayyorlangan, yoshi fiziologik о‗zgarishlari jihatdan normal о‗tayotgan kishilar;
II guruh - sog‗lig‗ida ba‘zi bir funksional xarakterdagi kamchiligi bо‗lgan, mashq yuklamasiga moslasha oladigan, shuningdek, qarilik jarayoniga xos kasalliklarning boshlang‗ich davridagi kishilar;
III guruh - sog‗lig‗ida odatdagi mehnat faoliyatiga zid kelmaydigan kamchiligi bо‗lgan,jismoniy mashq yuklamasiga moslashuv darajasi kamaygan kishilar kiradi. Sog‗ligida kamchilik kо‗proq bо‗lgan keksa yoshdagi kishilar davolanish gimnastikasi bilan shug‗ullanishlari lozim. Gimnastika mashg‗ulotlarini о‗tish uchun barcha shug‗ullanuvchilarYoshi hisobga olingan holda guruhlarga ajratiladi. Mashg‗ulotlar shaxsiy va guruh bilan, erkaklar va ayollar uchun alohida о‗tkazilishi mumkin. Ayrim hollarda aralash guruhlar tashkil qilinishi mumkin, bunda jismoniy tayyorgarligi va sog‗lig‗ining ahvoli bir xil bо‗lgan shug‗ullanuvchilarni kiritish lozim. О‗rta, katta va keksa yoshdagi kishilar bilan ish olib borish yuqori malakani talab qiladi, о‗z kasbini sevishni, sport va sport fiziologiyasi fanining yangi yutuqlari asosida doimo pedagogik mahoratini oshirib borishni talab qiladi. Sog‗lomlashtirish guruhlari mashg‗ulotlarida har tomonlama darslar (gimnastika va suzish, sport о‗yinlari, yengil atletika va h.k.lar), jismoniy mashqlarning tanlab olingan turi bо‗yicha mashg‗ulotlar, masalan, yugurish mashg‗ulotlari о‗tiladi. Umumiy uslubiy kо‗rsatmalar: 1. Guruh mashg‗ulotlari haftasiga 2-3 marta о‗tilishi kerak. Mashg‗ulotlar toza havoda hamda bino ichida navbatma-navbat о‗tilishi maqsadga muvofiqdir. 2. Jismoniy mashqlar yuklamasining me‘yori, ayniqsa, sog‗lig‗ida nuqsoni bо‗lgan shaxslar uchun shifokor, pedagoglar nazorati asosida belgilanadi. Keksa va katta yoshdagilaiga yuklamani asta-sekin kо‗paytirish va pasaytirish lozim, kо‗proq nafas gimnastikasi va bо‗shashish mashqlarini qо‗llash ma‘qul bо‗ladi. 3. 60 yoshdan keyin keng kо‗lamdagi mashqlarni kamaytirish, uzoq vaqt davom etadigan, tezkor va kuch talab qiladigan mashqlarni qо‗llamaslik zarur. Kо‗pincha kuch ishlatiladigan statik holatlarni, bosh bilan pastga qarab osilish va zо‗riqish bilan bog‗liq mashqlarni bajarish tavsiya qilinmaydi. 4. Keksalar mashg‗ulotida harakatlarni о‗rgatishda kо‗rsatish usuli katta ahamiyatga ega, kо‗rsatish usulida bajarish maromi va sur‘ati sekinlashtiriladi. 5. Mashg‗ulotlar shug‗ullanuvchilarning qiziqishini va о‗z harakatlaridan qoniqish tuyg‗usini orttirishi kerak. Biroq ortiqcha ruhiy kо‗tarinkilik ba‘zan о‗ta zо‗riqishga olib kelishi mumkin. Yangi materialni о‗zlashtirish bitan birga, oldin yaxshi о‗zlashtirilgan material (25 % gacha) qо‗llanilishi zarur. 6. Kamchiliklarini uqtirish mashg‗ulot о‗tkazuvchi tomonidan muloyimlik va bosiqlik bilan aytilishi kerak. Umuman, mashg‗ulot davomida shug‗ullanuvchilar birbirlarini hurmat qilishiga erishish ayni muddao. Xususiy usuliy vazifalar. Saflanish mashqlari va joydan joyga kо‗chishlar turlituman bо‗lishi kerak. О‗qituvchi ulamnng qomatga ta‘sirini hisobga olishi zarur. Buyruqlarni tez-tez qо‗llamaslik kerak, undan kо‗ra past ovozda va bosiqlik bilan berilgan topshiriqlar foydali bо‗ladi. Ba‘zan yugurib va sakrab bajariladigan mashqlarning davomiyligini qisqartirish maqsadida ularni mohirlik bilan yurishning turli xillari bilan almashtirish lozim