I. Darsning maqsadi va vazifasi: Ta’limiy maqsad

Kinematik sxemalar. Mashina elementlarining bir-biriga nisbatan harakatini tushuntirib beradigan sxema kinematik sxema deyiladi. Kinematik sxemalar elementlari DS 2770—68 ga binoan shartli belgilarda soddalashtirilib chiziladi. Vallar, o'qlar, shatunlar asosiy yo'g'on tutash chiziqda, qolgan elementlari ingichka tutash chiziqda chiziladi. 29.1-chizma, a, />da tishli g'ildiraklarning harakatlarini kuzatib o'rganadigan modellardan birining kinematik sxemasi tasvirlangan.
Modelning asli o'rnida uning yaqqol tasviri bo'yicha: chapda bir juft qiyshiq tishli silindrik ilashmadan vint (chervyak) tishli uzatmaga harakat beradi. O'z navbatida, chervyak tishli ilashma reykali uzatmani harakatga keltiradi.
Sxemada ushlagich (7) orqali val (I) aylantirilsa, qiyshiq tishli silindrik g'ildirak (2) xuddi o'zidek g'ildirak (5) ni harakatga keltiradi. U, o'z navbatida, val (II) ni aylanma harakat qildiradi. Val (II) dagi chervyak (4) chervyakli g'ildirak (5) ni harakatlantiradi. U, o'z navbatida, val (III) ni aylantiradi. Natijada silindrik tishli g'ildirak (6) reyka (7) ni harakatga keltiradi.