I. Darsning maqsadi va vazifasi: Ta’limiy maqsad

IX.Uy vazifasini va o’tilgan darsni umumlashtirish.
X.Yangi dars bayoni: Detal (model) ning aksonometriyasini yasashdan oldin u qanday geometrik jismlardan, jismlar esa qanday tekis (egri) shakllardan tashkil topganligi o'rganib chiqiladi. Shunda tekis (egri) shakllarning aksono-metriyalari qanday bajarilganligi hisobga olinadi. Ko'pincha, detaining ak-sonometrik proyeksiyasi uning berilgan ko'rinishlaridan foydalanib bajariladi.
Misol. Suxar deb nomlanuvchi detaining frontal dimetriyasini uning berilgan bosh va ustdan ko'rinishlariga binoan bajaring (29.1-chizma, a).

1. 
   Frontal dimetrik o'qlar o'tkaziladi va detaining frontal, ya'ni bosh ko'rinishi ko'chirib chiziladi (29.1-chizma, b). Bu detaining old tomoni bo'ladi.
   
2. 
   Detaining orqa tomonini yasash uchun old tomonidagi burchak nuqtalari va aylana markazidan y o'qqa parallel yordamchi chiziqlar chiziladi va ularga detaining qalinligini ikki marta qisqartirib, ya'ni o'lchab qo'yiladi (31.1-chizma, d).
   
3. 
   Aylananing ikkinchi markazidan yordamchi chiziqda aylana va aylana yoyi oldingilarga teng qilib chiziladi. Detaining orqa tomoni ham chizilsa, uning frontal dimetriyasi bajarilgan bo'ladi. Ortiqcha chiziqlar o'chirilib, chizma taxt qilinadi (29.1-chizma, e).
   

D etallarni frontal dimetriyada yasashda ulardagi aylana yoki aylana yoyli sirtlarni hamma vaqt aylanaligicha tasvirlanishini ko'zda tutgan holda ularni V tekisligiga parallel joylashtirib chizish tavsiya etiladi. Aylana V dan boshqa tekisliklarga parallel to'g'ri kelib qolsa, ular ellips shaklida tasvirlanadi. Shu ning uchun asoslari H tekisligidagi konus va silindrning frontal dimetriyasini chizishda ularning asoslarini V ga parallel vaziyatga almashtirib tasvirlash tavsiya etiladi (29.2-chizma, a), aks holda, 29.2-chizma, b dagidek chizishga to'g'ri keladi.
Detalni frontal dimetriyada katak daftarga bosqich bilan chizish 29.3-chizmada ko'rsatilgan.
mrlM 1 • Nima sababdan frontal dimetriyada H yoki W ^kOr ga parallel aylanalar Fga almashtirib chiziladi? 2. Nima uchun aylanalar //yoki Jfda ellips ko'rinishida tasvirlanadi?