I-bo’lim. O’quv materiallar



Download 0,67 Mb.
bet38/64
Sana11.01.2022
Hajmi0,67 Mb.
#341217
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   64
Bog'liq
3-KURS uchun ma'ruza va seminar mashg'ulotlari 85579

Diksiya - aniq talaffuz qilish. Talaffuzning aniqligi o'qituvchi uchun professional zarurat bo'lib, o'qituvchi nutqini talabalar tomonidan to'g'ri tushunilishini ta’minlaydi. Talaffuzning aniqligi aytilayotgan so'z, bo‘g'in va tovushlarning qat’iy aniqligidir. U nutq apparati barcha a’zolarini (lablar, jag', tishlar, yumshoq va qattiq tanglay, kichik til, kekirdak, tomoq orqa devori, tovush naychalari) birgalikda ishlashiga bog'liqdir. Til, lablar, yumshoq tanglay, kichik til va pastki jag' nutqda faol ishtirok etadi. Shuning uchun ham ularni mashq qildirish muhim ahamiyatga egadir.

Artikulyatsiya - aniq talaffuz qilishni takomillashtirish, ya’ni artikulyatsiya - nutq organlarini harakatlantirish orqali vujudga keltiriladi. Artikulyatsiya gimnastikasi ikki turga bo’linadi. Birinchisi nutq apparatining dastlabki mashqlari va ikkinchisi har bir unli va undosh tovushlarni to'g'ri aytishga o'rgatuvchi mashqlar (ifodali o'qish, tez aytishlar)

Ritmika - bu ayrim so'z bo'g'inlarining aytilish muddati va to'xtalishi gapirishdagi to'liq davomiylik, nutq va ifodalarning navbat bilan o'z o'rnida ishlatilishini bildiradi. Shu bilan birga nutqni tashkil qilish jarayoni. Bu nutqning muhim elementlaridan biri bo'lib, ba’zan intonatsiya va pauza o'rniga so'zdan ko'ra kuchli emotsional ta’sir qiladi.

Ritm nutqning eng asosiy qismidir, chunki «Nutq ohangi» va to'xtamlar ham tinglovchilarga beixtiyor o'zgacha hissiy ta’sir ko'rsatadi. K.S.Stanislavskiy ritmga quyidagicha ta’rif beradi: “Quruq so'z novdan tushayotgan no'xatdek yopirilib chiqadi, ma’noli so'z esa xuddi simob to’ldirilgan sharcha kabi asta-sekin shakllanadi. Berilayotgan bilimlarning qiyin qismini o'qituvchi asta-sekin tushuntiradi va so‘ngra yanada tezroq gapirishga o‘tishi mumkin”.

0‘quv vaqtining ko‘p qismi (1/4, 1/2) 0 ‘qituvchining nutqi bilan bog‘Iiq bo’ladi. Shuning uchun o‘quv materialini o‘quvchilar tushunishi 0 ‘qituvchi nutqining mukammalligi bilan bog’liqdir.

Tarixdan ham ma’lumki, ba’zi kishilar o‘zlarining nutq tovushlarini takomillashtirib borganlar. Chunonchi, Demosfen o‘zining bu sohadagi kamchiliklarini tugatib borib, qadimgi Yunonistonning siyosiy oratorlaridan biriga aylangan. Yoki Vladimir Mayakovskiy ham 20 yoshidan boshlab rasmiy chiqishlar uchun og‘ziga toshchalar olib, Rion daryosi bo‘yida nutq so‘zlashni mashq qilgan.


Download 0,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   64




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish