I bob qattiq jismlar 1-§. Qattiq jismlarning fizikasida asosiy tushunchalar


§  Har tomonlama gidrostatik bosimni kompensatsiyalangan



Download 5,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet208/225
Sana03.07.2021
Hajmi5,36 Mb.
#108758
1   ...   204   205   206   207   208   209   210   211   ...   225
Bog'liq
Яримўтказгичлар физикаси Бадирханов

11.8§  Har tomonlama gidrostatik bosimni kompensatsiyalangan 
kremniydagi kirishma atomlarining xolatiga ta’siri 
Kirishma  atomlari  bilan  kompensatsiyalangan  har  qanday  yarimo‗tkazgich 
materiallarda  kirishma  atomlar  xajm  bo‗yicha  teng  taqsimlanmaydi.  Natijada, 
yarimo‗tkazgichning  kristall  panjarasida  kirishma  atomlarni  to‗planishlari,  turli 
kompleks  va  klasterlari  xosil  bo‗lishi  kuzatiladi.  Bu  o‗z  navbatida  yarimo‗tkazgich 
materialining  xajmida  kuchli  ichki  elektrostatik  maydonlar  va  mexanik 
kuchlanishlarni  vujudga  kelishiga  hamda  kristall  panjara  simmetriyasining 
buzilishiga  olib  keladi.  Bunday  yarimo‗tkazgich  materiallarga  har  tomonlama 
gidrostatik  bosim  berilib  va  nisbatan  past  haroratlarda  qizdirilsa  kristall  panjara 
simmetriyasi  tiklanib,kirishma  atomlar  va  nuqsonlar  xosil  qilgan  xajmiy  ichki 
elektrostatik maydon va mexanik kuchlanishlarni ta‘siri  yo‗qolar ekan.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 







10

10

10

10

N
0
/N
 
20
 
40
 
60
 
80
 
t, мин
 
8
 
Расм. 11.15. kompetsiyalangan kremniydagi fotoo‘tkazuvchanlikni IQ nur ta‘siridaagi so‘nishini bir 
o‘qli bosim qiymatiga bog‘liqigi Si. J//X//<100>.1- X=10
5
 Па; 2 - Х=4·10
8
 Па; 3 - Х=8·10
8
 
Па. 
10
-8
 
10
-7
 
10
-6
 
10
-5
 
10
-4
 
0,2 
0,4 
0,6 
h

, эВ 
I
ф
, А 

фон
 





 
216 
 
Tajriba  natijalari  asosida,  haroratli  ishlov  berishda  harorat  va  vaqtni  boshqarib 
kirishma atomlarining elektrofaol konsentrsiyasini o‗zgartirish mumkinligi  ko‘rsatib 
berildi (10.16 rasm). Harorat T=175
0
S da, har tomonlama bosim qiymati R=6∙10
8
Pa 
va  haroratli  ishlov  berish  vaqti  t=25’30  minut  bo‗lganda  kampensatsiyalangan 
kremniy  materialining  elektrfizik  parametrlari  yarimo‗tkazgich  kremniyni 
boshlang‗ich xoldagi qiymatlariga qaytib keldi. Bu tajribalar, har tomonlama bosim 
ta‘sirida kompensatsiyalangan kremniyda  kirishma  atomlar  xosil qilgan turli  klaster 
va  birikmalarni  parchalanishi  hamda  zaryad  qiymatini  o‗zgarish  tezligi  boshqa 
turdagi tashqi ta‘sirlarning natijalaridan ko‗ra tezroq sodir bo‗lar ekan.  
Bu ilmiy xulosaga kelish uchun o‗tkazilgan tajribalarda kirishma atomlari bilan 
kompensatsiyalangan kremniy materiali bir xil geometrik shakilda tayyorlab olindi va 
ularni solishtirma qarshiligi xam bir xil qiymatlarda olindi. 

Download 5,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   204   205   206   207   208   209   210   211   ...   225




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish