I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat

Ishqalanish kuchi hosil bo‘lishining birinchi sababi bir-biriga 
tegib turadigan jismlar sirtining notekisligidir.
Hatto juda silliq ko‘rinadigan jismlarning sirt-
larida ham g‘adir-budurliklar va o‘yilgan joylar 
bo‘ladi. Silliq jismlar sirti lupa orqali qaralsa, 
ularning g‘adir-budurligi turlicha ekanligi ko‘ri-
nadi  (105-rasm).
Bir jism ikkinchi jismning sirtida sirpanganda 
yoki dumalaganda, bu g‘adir-budurliklar bir-biri-
ga ishqalanib, hara katlanishga to‘sqinlik qiluvchi 
kuchni vujudga keltiradi.