I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat

Tayanch tushuncha: quvvat.
1. Quvvat nima? U qanday birliklarda ifodalanadi?
2. Quvvat, kuch va tezlik orasidagi munosabat qanday ifodalanadi?
3. Ish va energiya joul (J) dan tashqari yana qanday birlikda o‘lchanadi?
4. Avtomobil tepalikka chiqishda tortish kuchini oshirish uchun haydovchi nima 
qilishi kerak?
1. Agar bola 1 soatda 360 kJ ish bajargan bo‘lsa, bola quvvatining foydali qismini 
toping. 
2. Massasi 4 kg bo‘lgan jism kuch ta’sirida gorizontal sirtda 5 s davomida 15 m 
masofaga  tekis  harakatlantirib  borildi.  Sirpanuvchi  sirtlarning  ishqalanish  koeffi­
tsiyenti 0,2 ga teng bo‘lsa, jism harakatlantirilgandagi quvvatning foydali qismini 
toping. Ushbu va keyingi masalada g = 10 m/s
2
 deb oling. 
3. Ot massasi 1 t bo‘lgan aravani 1 km masofaga 10 minutda olib bordi. Agar 
aravaning  harakatiga  qarshilik  koeffitsiyenti  0,06  ga  teng  bo‘lsa,  ot  quvvatining 
foydali qismini toping. 
4. Samolyot 900 km/soat tezlik bilan uchmoqda. Motorining foydali quvvati 1,8 Mw 
bo‘lsa, uning tortish kuchi qancha?
t
N
2
  =    A
2
N
1
  =   
A
1
t
N
1
  =   3 000 000
60
W=50 000 W=50 kW;
N
2
  =    600 000 W=10 000 W=10 kW.
60
;
.

---

166
Saqlanish qonunlari