I bob. Kimyoviy kinetika va muvozanat kimyoviy reaksiyaga ta’sir etuvchi omillar 6

XULOSA

Reaksiya tezligi odatda reaksiyaga kiruvchi birikmalar konsentratsiyasining ma'lum vaqt o'zgarishi deb ataladi (DS) birlik vaqtiga (dt). Kimyoviy reaktsiya tezligining matematik formulasi quyidagicha:
ᴠ = ± ΔC / Δt.
Reaksiya tezligi mol / l ∙ bilan o'lchanadi, agar u butun hajmda sodir bo'lsa (ya'ni, reaksiya bir hil bo'lsa) va mol / m 2 ∙ sekundda, agar o'zaro ta'sir fazalarni ajratuvchi sirtda sodir bo'lsa (ya'ni , reaktsiya heterojendir). Formuladagi " -" belgisi birinchi reaksiyaga kiruvchi moddalar kontsentratsiyasi qiymatlarining o'zgarishini, "+" belgisi esa - xuddi shu reaktsiya mahsulotlarining konsentratsiyasining o'zgaruvchan qiymatlarini bildiradi.
Har xil tezlikdagi reaktsiyalarga misollar O'zaro ta'sirlar kimyoviy moddalar har xil tezlikda bajarilishi mumkin. Shunday qilib, stalaktitlarning o'sish tezligi, ya'ni kaltsiy karbonatning hosil bo'lishi har 100 yilda atigi 0,5 mm. Ba'zi biokimyoviy reaktsiyalar sekin kechadi, masalan, fotosintez va oqsil sintezi. Metalllarning korroziyasi ancha past darajada davom etadi.
O'rtacha tezlik bir soatdan bir necha soatgacha davom etadigan reaktsiyalar bilan tavsiflanishi mumkin. Masalan, oziq -ovqat mahsulotlarini o'z ichiga olgan birikmalarning parchalanishi va konversiyasi bilan kechadigan ovqat tayyorlash. Alohida polimerlarning sintezi ma'lum vaqt davomida reaktsiya aralashmasini isitishni talab qiladi.
Natriy bikarbonatning eritma bilan o'zaro ta'siri neytrallash reaktsiyasi bo'lib, tezligi ancha yuqori bo'lgan kimyoviy reaktsiyalarga misol bo'la oladi. sirka kislotasi karbonat angidrid chiqarilishi bilan birga. Bariy nitratning natriy sulfat bilan o'zaro ta'sirini ham aytib o'tish mumkin, bunda erimaydigan bariy sulfatning cho'kishi kuzatiladi.
Ko'p sonli reaktsiyalar chaqmoq tezligida davom etishi va portlash bilan birga bo'lishi mumkin. Klassik misol - kaliyning suv bilan o'zaro ta'siri.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI

1. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoevning “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora­tadbirlari” to’g’risidagi 2017 yill 20-apreldagi PQ-2909-son qarorini.
   
2. 
   Karimov.I.A. I.A.Karimovning «O’zbekiston buyuk kelajak sari» T.
   
3. 
   Parpiyev N.A, Rahimov H.R, Muftaxov A.G. Anorganik kimyo nazariy asoslari. Toshkent,“O’zbekiston”, 2000. 479 b.
   
4. 
   Yo‘ldoshev J.G‘., Usmonov S. Ilg‘or pedagogik texnologiyalar. – T.: O‘qituvchi, 2004.
   
5. 
   Abdullaeva M.M, Mardonov O’.M -Akademik litsey va kasb hunar kollejlari uchun darslik T. O’zbekiston 2002-yil
   
6. 
   M.Nishonov, Sh.Mamajonov, B.Xo`jayev “Kimyo o`qitish metodikasi” Toshkent, O`qituvchi 2002, 112 b.
   
7. 
   A.Mavlonov S.Abdalova “Davlat Ta`lim Standartlari asosida pedogogik texnologiyani shakllantirish va amaliyotga joriy etish”. “Ta`lim texnologiyalari”, ”Ta`lim muammolari” Toshkent, 2009. 96 b. ilmiy-uslubiy jurnal.
   
8. 
   Asqarov I, Qayumova M, Rahimov X. Anorganik va umumiy kimyodan masalalar yechish. Toshkent “O‘qituvchi” 1995.
   
9. 
   I.A. Toshev, R.R. Ro’ziyev, I.I.Ismoilov “Anorganik kimyo” Toshkent 2004. 148b
   
10. 
    H.Rahimov N.Parpiyev A.Muftahov “Anorganik kimyo nazariy asoslari Toshkennt O`zbekiston 2000 yil 230 b
    R.A. Shoymardonov, M.Y. Ergashov. Organik kimyo. - Тоshkent: “Мuharrir” nashriyoti, 2013. 504 b.
    
11. 
    Юсупов Д., Туробжонов С.М., Кодиров Х.Э., Икромов А., Каримов А.У. Органик кимёнинг бошлангич асослари. Тошкент, 2006. -290 б.
    
12. 
    Sobirov Z. Organik kimyo. Toshkent, 2005. - 403 б.
    
13. 
    Alovitdinov A.B., Ismatullaeva M.G., Xolmuradov N.A. Organik kimyo, T.; O’qituvchi, NMIU, 2005.-416 б.
    
14. 
    Юнусов Р.Ю.Органик кимё. Т.: Ўзбекистон, 1995. -328 б.
    
15. 
    6.Shohidoyatov H.M., H.O’. Xo’janiyozov., H.S. Tojimuxamedov. Organik kimyo.-T.: «Fan va texnologiya», 2014. 800 b.
    
16. 
    7.Garey Francis.A.Ogaik chemistry / INTERNATIONA EDITION Copright@ 2000. 547 dc21.WWW mhhe;com.
    

Elektron ta’lim resurslari:

1. www. tdpu. Uz
2. www. pedagog. Uz
3. www. Ziyonet. Uz
4. www. edu. Uz
5. www. nbgf. intal. uz.