I-боб. Касбий ахлокнинг тарихий-фалсафий асослари

1. Қизиқишлар анкетаси 
Ушбу сўровнома синалувчиларнинг у ѐки бу фаолият турига қизиқиш 
даражасини 
аниқлашга 
мўлжалланган. 
Унинг 
ѐрдамида 
олинган 
маълумотларга асосланган ҳолда юқори синф ўқувчиларига (8-9 синфлар) 
касб танлаш, касбга йўллаш масалаларига оид маслаҳатлар бериш мақсадга 
мувофиқ бўлади. Бу сўровнома билан ишлашда психолог олдиндан барча 
синалувчиларга етадиган миқдорда жавоб варақаси тайѐрлаб олиши керак 
бўлади. Сўнг тадқиқотни синалувчиларга бериладиган қуйидаги кўрсатма 
бўйича амалга оширади. Сўровнома матнини ҳар бир синалувчига алоҳида 
қилиб бериш ҳам мумкин, лекин уларнинг жавоб бериш вақти 
чегараланганлиги ҳақида огоҳлантириб қўйиш керак (15-20 дақиқагача). 
Тадқиқот давомида синалувчига қулай шароитни яратиш, унга ҳалақит 
берувчи омилларни бартараф этиш, психодиагностик тадқиқотлар олиб 
бориш талабларига қатъий амал қилиш лозим.
2.“Касб танлаш мотивини аниқлаш” 
Агар ўқувчида у ѐки бу касбга мойиллик ѐрқин ифодаланган бўлса ва у 
муайян бир касбни танлаган бўлса, унда айнан шу касбни танлаш мотиви 
қандай эканлигини билиш зарурати ҳам юзага келиб қолиши мумкин. Бу 
ўринда психолог қуйидаги «Касб танлаш мотивини аниқлаш» деб номланган 

---

69 
методикадан фойдаланиши мумкин. Касбий мотивация -касб танлашга сабаб 
бўладиган аниқ рағбатлантирувчи ҳаракатдир. 
 
 
3.“Касб типларини аниқлаш” 
Қуйида шахснинг ўзига ва ўз имкониятларига баҳо бериши учун қатор 
жумлалар, яъни тасдиқлар келтирилган. Агар ўқувчи ушбу тасдиқларга 
―ҳа‖деб жавоб берса, у ҳолда жадвалдаги берилган рақамлар ѐнига ―+‖, 
―йўқ‖ бўлса ―-‖ белгиларини қўйиши, агар жавобида иккиланса рақамни 
ўчириб қўйиши сўралади.
Ўзини баҳолаш бўйича 
тасдиқлар