I bob. Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

 
3.4. Kompyuter tarmoq qurilmalari 
 
Konsentratorlar. Xab (HUB) 
HUB
qurilmalari xonadagi kompyuterlarni bir-biri bilan bogʻlash yaʻni 
tarmoq hosil qilish uchun kerak boʻladi. (3.12-rasm.) Shuningdek xabni 
konsentrator va taqsimlovchi deb atashadi. Yulduz shaklida qurilgan tarmoqlarda u 
markaziy punkt boʻladi. Xabning har bir portidan ishchi stansiyalariga kabel olib 
boriladi, natijada yulduzga oʻxshash tizim hosil boʻladi. 
3.12-rasm. Hub qurilmasi 
Kompyuter oʻrniga xabga qoʻshimcha xab ulash mumkin, bu esa tarmoq 
imkoniyatlarini kengaytirishga yordam beradi. Ethernet oʻrama juftlik kabel uchun 
5-24 portli xablar mavjud. Ular 10 yoki 100 Mbps uzatish tezligiga ega boʻladi. 
Yana Dual-Speed-Hubs (10 yoki 100 Mbps) ishlatilishi mumkin, ular, kommutator 
koʻrinishida ulanib ikki xablardan iborat boʻladi. 
Kommutatorlar (Switches) 
Bu OSI modelining tarmoq darajasida ishlovchi qurilma boʻlib, bir yoki bir 
nechta tarmoq qismlarini birlashtirish uchun moʻljallangan. Kommutator paketlarni 
ichki jadvallar asosi yaʻni uzatish jadvallariga beradi, binobarin, trafik faqat 

---

56 
yoʻnaltirilgan MAC-manzilgagina boradi va barcha portlarda takrorlanmaydi. 
Xablarga qaraganda komutatorlar ancha intelektualroq. Agar xabga qaraganda 
tashqi koʻringish farqlari uncha katta boʻlmasa ham, ammo komutatorlar ichida 
mutloq boshqa texnika ishlatilgan. Xabda barcha kompyuterlar tarmoq 
polosasining umumiy enini oʻzaro boʻlib olishga majburdirlar, komutatorga 
ulangan kompyuter esa polosani hamma enini ishlatishi mumkin. Shuning uchun 
komutatorlarni qoʻllaydigan tarmoqlar tezligi balandroq. 
16-Port Switch 10/100 Mbit/chiqishlari RJ-45 Ports. 3.13-rasmda 
koʻrsatilgan. 
3.13-rasm. Switch 
Kommunikasiya boʻyicha ikki sherik oʻrtasida virtual ulanishga oʻxshash 
narsa paydo boʻladi. Shunday qilib, boshqa segmentlar bilan yuklanish boʻlmaydi 
va tezlik oshadi. 3.14-rasm da Switch 4-x/10/100/1000 Mbit/chiqishlari 4 RJ-45 
Ports koʻrsatilgan.