I bob. Aholi turmush darajasi va daromadlarini davlat tomonidan tartibga solishning nazariy asoslari

Xulosa va takliflar......................................................................................................

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.........................................................................

Ilovalar.......................................................................................................................


KIRISH


Mavzuning dolzarbligi. Турмуш даражаси инсон (аҳоли) ҳаёт фаолиятининг маълум бир қирраси тўғрисида тасаввур берадиган кўрсаткичлар тизими билан белгиланади. Турмуш даражаси тўғрисида батафсил маълумот олиш учун аҳоли даромадлари ва эҳтиёжлари, истеъмол даражаси ва таркиби, уй-жой, мол-мулк, маданий-маиший буюмлар ва бошқалар билан таъминланганлик даражасини чуқур ўрганиш лозим.

Aholi turmush darajasini o’ganish va oshirib borish hukumatning diqqat markazida turadi. Prezidentimizning quyidagi fikrlari buning isbotidir: “Ustuvor vazifalar qatorida “Xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili” Davlat dasturini amalga oshirish doirasida aholi bilan doimiy va ochiq muloqotni rivojlantirishga, aholi turmush darajasi va sifatini, uning moddiy farovonligini oshirishga qaratilgan ijtimoiy siyosatni faol davom ettirish masalalari markaziy o‘rinni egalladi”¹.

Aholi turmush darajasini ifodalash uchun turli mamlakatlarda turlicha mezonlar qo‘llaniladi. Ular orasida minimal iste’mol byudjeti, kambag‘alchilik, mutlaq va nisbiy kambag‘alchilik ko‘rsatkichlari keng foydalaniladi.

Minimal iste’mol byudjeti – shaxsning rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan ehtiyojlar iste’molining minimal darajasini ta’minlaydigan iste’mol tovarlari va xizmatlari turlarining umumiy qiymati.

Kambag‘allik ko‘rsatkichi aholining turmush darajasini baholash uchun foydalaniladigan mezonlardan biridir. Jahon amaliyotida kambag‘allik darajasini ta’riflashga yondashishda uchta asosiy konsepsiya: mutlaq, nisbiy va sub’ektiv kambag‘allik konsepsiyasidan foydalaniladi.