I bob. Adabiyotlar sharhi

Birinchi guruhga sportning siklik turlari kirib, ular odatda chiniqishni talab etisadi (masalan, juda uzoq, uzoq va urta masofalarga). Ularning mohiyati shundaki musobaqalar sharoitida ularda raqib bilan kontakt mavjud bo’lib, sheriklari o’zaro harakati imkoniyati mavjud. Taktik fikrlar, masofani kuchlar teng bo’lishini asosida ketma –ket ravishda bosib o’tish imkoniyatini yaratishga qaratiladi.
Ikkinchi guruhni sportning sprinterlik turlari tashkil etadi. (masalan, qisqa muddatlarga yugurish). Taktik jihatdan ular shu bilan tavsiflanadiki, sheriklar birgalikdagi faoliyati faqatgina estafeta musobaqalarida yo’l quyiladi. Raqiblar orasidagi kontakt mavjud emas, chunki sportchilar alohida yo’laklarda harakat qilishadi. Taktika startdagi harakatlarni aniqlash, boshlang’ch va final musobaqalarida kuchlarini tejashga qaratiladi.
Uchunchi guruhni kuch –tezlik yo’nalishidagi asiklik, hamda otish sport turlari tashkil etib (engil atletikadagi irg’itishlar va sakrash , chang’ida trmpilindan sakrash, og’ir atletikaotish turlari), ularda erishilgan natija ulchanadigan ob’ektiv ko’rsatkichlarga qarab belgilanadi. Mazkur sport turlarida raqiblar va sheriklar bilan o’zaro hamkorlik yuz bermaydi. Sportchilar bir –biridan alohida chiqish qilib, tartib musobaqalar nizomiga ko’ra belgilanadi. Taktik moxiyat harakat qismini aniq, intensive va etuk darajada amalgam oshirishga qaratiladi.
To’rtinchi guruhga murakkab koordinatsiyalar sport turlariga kiradi, ularda erishilgan natija visual ta’surot asosida belgilanadi sport va badiy gimnastika, akrabatika, kon’kida figurali uchish, suvga sakrash, sinxron suzish va boshqalar. Taktik jihatdan, mazkur sport turlari ularda bevosita raqib bilan kontakt mavjud emasligi bilan farqlanadi. Bu guruhda oldingi guruhdagi kabi, asosiy maqsad harakat sa’anatini o’zlashtirishga qaratiladi.
Beshinchi guruh sport yakka kurashlari kiradi boks, kurashning turli turlari, qilichbozlik hamda individual sport turlari: tennis, badminton, stol tenisi. Ulardagi sport tehnikasi sportchi taktik fikri aksidir. Mazkur sport turlari raqib uchun kutilmagan harakatlar, tehnik jihatdan malakasiz bo’lgan sportchiga ham g’alaba keltirishi bilan farqlanadi.
Oltinch guruhga, jamoaviy sport turlari kiradi. Ularning taktikasi shundaki, ular uz tarkibiga muayan o’zlashtirash va o’yinchilar harakati tizimini olgan bo’lishadi. Jamoaviy sport o’yinlaridagi taktika murakkablashtirilgan, murakkab va soda turlarga bo’linadi. Dodda turlar sirasiga bevosita sport raqobatchiligini ko’zda tutmagan holda harakatlarni amalgam oshirish; murakkablashtirilganlar sirasiga bevosita sport yakkakurashi, vaqt etishmovchiligi, hamda o’tki o’yin hollaridagi harakatlar kiradi; murakkablari sirasiga -sport yakkakurashi, baqt etishmovchilikgi, hamda utkir o’yin hollaridagi harakatlar kiradi.