I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

Yer narxi. Yer narxi yer rentasini kapitalizatsiya qilish yordamida aniqlanadi. 

Faraz  qilaylik,  ma’lum  bir  yer  uchastkasi  o`lchami  yer  egasiga  bir  yilda 

P

  renta 

(so`mda) keltirsin. Yer qiymatini aniqlashda yer egasi uchun alternativ qiymatdan 

foydalaniladi.  Yer  narxi  shunday  pul  miqdoriga  tengki,  agar  uni  bankga  qo`ysak, 

undan olinadigan foyda ushbu yerdan olinadigan foydaga teng bo`lsa. Demak, yer 

narxi  kelajakda  olinadigan  yer  rentasining  diskontirlangan  (keltirilgan)  qiymatiga 

teng: 





P

P

i

k

k

k

åð











1

1

.

 

Yer narxi - bu kapitalni muddatsiz qo`yish demakdir. 

Agar 

k

 

 bo`lsa, 





1

1

0





i

k

,

 u holda 

 













1

Њр

,

1

k

k

k

i

P

i

P

P

 

bu erda 

P

k

 - 

k

- yil rentasi; 

i

 - ssudaning bozor foiz stavkasi. 

Agar  renta  1000  so`m  bo`lsa,  ssudaning  bozor  foiz  stavkasi  5%  bo`lsa, 

yerning narxi  

 

 

 

P

åð







1000

5%

100000

5

20000

 so`m bo`ladi. 

Haqiqatdan  qaraganda  renta  ijarachining  yer  egasiga  to`laydigan  ijara 

haqining  bir  qismi  hisoblanadi.  Ijara  haqi  tarkibiga  rentadan  tashqari  yer  ustidagi 

inshootlarning  amortizatsiyasi  hamda  yerga  qo`yilgan  kapital  foizi  kiradi.  Yer 

egasi  yer  ustiga  qandaydir  qurilish  qilgan  bo`lsa  yoki  inshootlar  qurgan  bo`lsa, 

ularning  qiymatini  qoplashi  kerak,  xuddi  shunday,  agar  kapital  sarflagan  bo`lsa, 

ushbu  kapitalga  foiz  olishi  kerak.  Yer  egasi  ushbu  kapitalni  bankga  qo`yib  foiz 

olishi mumkin edi.