I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

Muvozanatda 

bo’lmagan 

bozorlar

 

Talab 

hajmi 

 

Taklif 

hajmi 

 

Taklif 

hajmi 

 

Talab 

hajmi 

 

Kamomad 

 

Ortiqchalik 

 

Talab 

 

Talab 

 

Talab ortiqchaligi 

Taklif ortiqchaligi 

Muzqaymoq 

miqdori 

Muzqaymoq 

miqdori 

Muzqaymoq 

narxi 

Muzqaymoq 

narxi 

Rasm 

---

 

46 

Istalgan  bir  mahsulot  narxi  shu  mahsulotga  bo`lgan  talab  va  taklif  miqdorini 

muvozanatga keltirish maqsadida o`zgaradi. 

 

Muvozanatdagi O`zgarishlarni Tahlil Qilishdagi Uch Qadam 

Hozircha biz talab va taklif birgalikda bozor muvozanatini narx va xaridorlar 

sotib  olgan  hamda  sotuvchilar  ishlab  chiqargan  tovarlar  hajmi  bilan  birgalikda 

qanday qilib aniqlanishini ko`rdik. Muvozanatli narxi va miqdor talab va taklif egri 

chizig’i  holatiga  bog'liq.  Ma’lum  bir  voqea  bu  egri  chiziqni  o`zgartirsa,  natijada 

sotuvchilar  va  xaridorlar  o`rtasida  yangi  narx  va  yangi  miqdor  o`zgarishi  yuzaga 

keladi. 

Muvozanatga biror voqea qanday qilib ta’sir ko`rsatishini tahlil qilayotganda, 

biz quyidagi uch qadamni ko`rib chiqamiz. Birinchidan, tasavvur qilaylik bir voqea 

taklif egri chizig’iga, talab egri chizig’iga va ba’zi holatlarda ikkala egri chiziqqa 

ham  ta’sir  etdi.  Ikkinchidan,  egri  chiziq  o`ngga  yoki  chapga  tomon  o`zgardi. 

Uchinchidan,  biz  talab  va  taklif  rasmsini  dastlabki  va  yangi  muvozanat  nuqtasini 

narx va miqdor muvozanatiga ta’sir ko`rsatishini taqqoslash uchun foydalanamiz. 

3-jadval  bu  3  qadamga  xulosa  yasaydi.  Keling  ushbu  qadamlar  qanday 

qo`llanilganligini  ko`rish  uchun  muzqaymoq  bozori  uchun  qanday  ta’sir 

ko`rsatishini ko`rib chiqamiz.