I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

 

 

Ko`pchilik iqtisodchilar yo`l harakatini tartibga solish 

mexanizmi sifatida yo`l narxini yoqlab chiqishdi. Yaqinda ular 

Nyu York Shahar merini bunga ko`ndirishdi.

 

---

 

417 

tirbandlikni tartibga soluvchi soliqdir. Ba’zida, xuddi mahalliy yo`llarda bo`lgani 

kabi,  qatnovlar  uchun  soliq  solish  amaliy  echim  bo`lmay  qoladi,  sababi  soliq 

summasi  juda  yuqoridir.  Biroq,  London  shahri  to`lov  hajmini  oshirish  usulini 

tirbandlikni bartaraf etishdgi eng muhim usul deb topdi. 

Gohida tirbandlik kunning ma’lum bir qismidagina muammo bo`lib qoladi. 

Agar  ko`prikda  yuk  avtomobili  tig`iz-paytda  o`tayotgan  bo`lsa  tirbandlik 

muammosi  faqatgina  mana  shu  soatdagina  yuzaga  keladi.  Ushbu  masalani 

samarali  echimi  shuki  –  tig`iz-paytda  yurganlik  uchun  to`lovni  yana  ham 

oshirish  zarur.  Bu  narsa  haydovchilarni  o`zlarining  harakatlanish  grafiklarini 

o`zgartirib, tig`iz-paytda yurmasliklari uchun o`ziga hos stimul bo`ladi.  

O`tgan  bobda  muqokama  qilingan  tirbandlik  muammosiga  qarshi 

kurashuvchi  usullardan  yana  biri  -  bu  benzin  uchun  soliq.  Benzin,  ma’lumki 

avtomobilda  harakatlanish  uchun  samarali  yoqilg`i  hisoblanadi:  benzin  narxini 

oshirish, odatda harakat hajmini kamaytirishni talab etadi. Shunday qilib, benzin 

uchun  soliq  yo`llarni  tirbandlik  darajasini  kamaytiradi.  Shu  bilan  birga,  benzin 

uchun soliq mutloq echim emas, sababi bu yo`llarda harakatlar hajmidan tashqari 

boshqa masalalarga ham ta’sir ko`rsatadi. Masalan, benzin uchun soliq tirbandlik 

qayd etilmagan yo`llarda ham harakatlar sonini kamaytirib yuboradi.