I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

4-rasm Mukammal va Monopolistik raqobat 

Ortiqcha imkoniyatlar. Bozorga erkin kirish va chiqish har bir Monopolistik 

raqobatlashgan bozordagI firmanini  talab egri chizig`i va o`rtacha  harajatlari egri 

chizig`ining  bir-biriga  tegib  turishiga  olib  keladi.  4  –  rasmning  (A)  chizmasida 

ishlab 

chqilgan 

hajm 

bu 

nuqtada 

o`rtacha 

umumiy 

harajatlarni 

minimallashtiriladigan 

hajmdan 

kechikligi 

ko`rsatilgan. 

Shunday 

qilib, 

Monopolistik  raqobatlashgan  sharoitda  firmalar  o`zining  o`rtacha  harajatlar 

chizig`ining  pastga  qarab  og`ayotgan  qismida  ishlab  chiqaradi.  Shu  yo`snda 

Monopolistik  raqobat  mukammal  raqobatdan  keskin  farq  qiladi.  (B)  chiziqda 

ko`rinib  turibdiki,  raqobatlashgan  bozorga  erkin  kirish  va  chiqish  firmani  ortacha 

umumiy harajatlarining minimal nuqtasida ishlab chiqaradi. 

O`rtacha  umumiy  harajatlarni  minimallashtiradigan  ishlab  chiqarish  xaimi 

korxonaning samaradorlik shkalasi deb ataladi. 

Uzoq  davrli  muddatda  mukammal  raqobatlashgan  korxonalar  samaradorlik 

shkalasida 

ishlab 

chiqaradi 

Monopolistk 

raqobatdosh 

korxonalar 

esa 

ko`rsatgichdan  past  darajada  shlab  chqaradi.  Korxonalarni  Monopolistik  raqobat 

ostida  ortiqcha  hajmi  bor  deyshadi.  Boshqacha  qilib  aytganda  Monopolistik 

raqobalashuvchi firma, mukammal raqobatdosh firmaga o`xshamagan xolda ishlab 

chiqarilgan  hajmni    oshirishi  va  maxsulotni  o`rtacha  harajatini  kamaytirshi 

mumkin.  korxona  bu  imkniyatdan  voz  kechadi,  chunki  bu  qo`shimcha  ishlab 

chiqarishni  sotish  uchun,  naxni  kesishga  to`g`ri  keladi.  Monopolistik  raqobadchi 

uchun ortiqcha hajm bilan ish tutish unga ko`proq foydalidir. 

P

 

P 

Q 

(A) Monopolistik raqobat firma

 

(B) zo'r tanlov firma

 

Q 

---

 

271