I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

12.4. Narxlar diskriminatsiyasi va monopoliyaga qarshi qonunchilik 

 

Monopol  firmaning  barcha  mijozlarga  bir  xil  narxlarda  mahsulot  sotishini 

ko`rib  chiqdik.  Biroq  ko`p  hollarda,    firmalar  ikki  xil  mijozlarga  xarajati  bir  xil 

bo`lgan  tovarni  ikki  xil  narxda  sotadi.  Bu  amaliyot  narx  diskriminatsiyasi  deb 

ataladi.  Narx  diskriminatsiyasini  ayniqsa  raqobatli  kompaniyalar  ochiq  bozorida 

qo`llash  mumkin  emas.  Bu  har  tomonlama  firmaning  nufuzini  tushirib  yuborib 

mijozlarning  yuz  o`girishiga  olib  keladi.  Chunki  raqobat  bozorida  tovarlar  va  uni 

ishlab  chiqaruvchilar  ham  xilma  xil  bo`ladi.  Qolaversa,  eng  yuqori  narx  uchun 

kurash  ayni  shu  bozorda  o`z  o`rniga  va  kuchiga  ega  bo`lishga  harakat  qilayotgan 

firmalar o`rtasida qizg`in tus oladi. 

 

Optimal  narx  diskriminatsiyasi  monopolist  tomonidan  aynan  har  bir 

mijozning haq to`lash uchun tayyor ekanligini bilgan holda har bir mijozga har xil 

narxni qo`yishi mumkin bo`lgan vaziyatni tasvirlaydi. Bu holda, monopolist har bir 

---

 

254 

mijoz  aniq  optimal  narx  uchun  haq  to`lashini  va  monopolist  har  bir  bitimdan 

daromad olishi aniqlangan.