Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi

Birinchidan,

  Sharqda  azaldan  davlat  demokratiyaga  qanchalik  keng  imkoniyat 

yaratib bergan bo„lmasin, kuchli hokimiyat mavjud bo„lgan. Eng ulug„ va adolatpesha 

davlat boshlig„i qat‟iyatli, talabchan va, ayni paytda, mehr-muruvvatli bo„lishi bilan 

hammaga  o„rnak  bo„lgan,  hamisha  tinchlik,  adolat  va  haqiqatga  xizmat  qilgan.  Aks 

holda har qanday hokimiyat anarxiyaga aylanib ketishi hech gap emas. 

Ikkinchidan,

 boshqaruvning parlamentar – respublika usulida Prezident parlament 

yig„ilishida  uning  a‟zolari  tomonidan  saylanadi.  Prezidentlik  –  respublika 

boshqaruvida esa u umumxalq saylovi yo„li bilan barcha fuqarolarning ovoz berishi 

asosida  saylanadi.  Bunda  Prezident  o„z  vakolatini  parlamentning  sanoqli 

a‟zolaridangina  emas,  keng  xalq  ommasidan  oladi.  Qolaversa,  buning  siyosiy, 

huquqiy, ma‟naviy va demokratik mazmuni ham bor. 

Umuman olganda,  jamiyatni boshqarishda davlat boshliqlarini saylash tartibi ham 

juda  katta  ahamiyat  kasb  etadi.  Parlamentar  –  respublika  boshqaruvi  shaklidagi 

---

 

100 

davlatda  Prezident  parlament  ovozi  bilan  saylanadi.  Prezidentlik  –  Respublika 

boshqaruvi  shaklidagi  mamlakat  prezidenti  esa  parlament  ishtirokisiz  bevosita  xalq 

tomonidan  saylanadi,  u  o„z  vakolatlarini  xalqdan  olgan  hisoblanadi.  Hozirgi  zamon 

davlatchiligi  tajribasiga  tayanib  shuni  alohida  ta‟kidlash  mumkinki,  boshqaruvning 

Prezidentlik – respublika shakli davlat boshqaruvining eng maqbul shaklidir. 

Darhaqiqat, tarixiy tajriba, yon atrofimizda yuz berayotgan turli xildagi bo„hronlar, 

ayrim  mamlakatlarda  ijtimoiy-siyosiy  jarayonlarning  tahlikali  tus  olishi  shundan 

dalolat bermoqda.  

Prezident  Islom  Karimov  ishlab  chiqqan  mashhur  besh  tamoyilning  biri  –  o„tish 

davrida  davlat  bosh  islohotchi  bo„lib  qolishi  zarurligining  mohiyati  shunday  paytda 

ko„zga yaqqol tashlanadi. Ijro hokimiyati bilan davlatning jilovi bir kishining qo„lida 

bo„lgan  taqdirda  va  uni  parlament  qonun  bilan  himoyalab  turgan  bir  sharoitda 

mamlakatda  sog„lom  ijtimoiy-siyosiy,  ma‟naviy-ruhiy  vaziyat  barqaror  bo„ladi. 

Demak,  tub  islohotlarning  samaradorligi,  har  bir  fuqaro  hayoti  va  istiqboli 

kafolatlangan hisoblanadi. 

Mutaxassislarning  fikricha,  keyingi  yillarda  davlat  boshqaruvining  parlamentar  – 

respublika  va  monarxiya  shakli  o„rnatilgan  mamlakatlarda  ham  hukumat  –  oliy  ijro 

idorasi asosiy o„rinni egallamoqda. Masalan, Olmoniya, Italiya, Yaponiya va boshqa 

mamlakatlarda ana shunday hodisa yuz bermoqda.  

Umuman olganda, Prezident Islom Karimov faoliyatidagi qat‟iylik, qat‟iy intizom, 

yuksak  talabchanlik  ulkan  mas‟uliyatni  chuqur  his  etish  ifodasidir.  Buni 

«Комсомольская  правда»  gazetasi  muxbiri  savollariga  bergan  javoblarida  yaqqol 

ko„rish mumkin. Jumladan, u