Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi

 

 

---

 

377 

* * * 

Xullas, Prezident I.Karimov bir qator asarlarida ilgari surilgan qoida va qarashlari 

bilan dastlabki yillarda ma‟naviy hayotda yuz bergan mafkuraviy bo„shliqni to„ldirdi, 

milliy  istiqlol  mafkurasining  nazariy  zaminini  yaratdi.  Qolaversa,  jahon  miqyosida 

mustaqillik harakati nazariyasi va amaliyotiga munosib hissa qo„shdi. Shu bois ham, 

I.Karimov bugungi kunda nafaqat O„zbekistonda, balki jahonda yirik siyosatchi, katta 

davlat arbobi, hozirgi zamonda jahon ijtimoiy-siyosiy taraqqiyotida jamiyatni tubdan 

isloh qilishning tashabbuskori va tashkilotchisi sifatida tanildi. 

Demak,  o‘zbek  xalqi  bugun  o‘z  Prezidenti  I.Karimov  siymosida  jahonga  dono 

siyosatdonlar yetkazib beruvchi, xalqlar ozodligi uchun tolmas kurashuvchi yurtboshi 

tarbiyalab  yetkazuvchi,  aql-zakovat  egasi,  ayni  chog‘da  bag‘ri  keng,  mehmondo‘st, 

mehnatkash  xalq  sifatida  tanilmoqda.  Bunday  xalqni  o‘z  istiqlol  va  taraqqiyot 

yo‘lidan qaytarib bo‘lmaydi.

 

Mustaqillik  yillarida  kishilarning  O„zbekiston  istiqloli  va  istiqboli  haqida 

qayg„urishi,  o„z  xalqining,  o„z  vatanining  qadr-qimmati,  or-nomusini  himoya  qilish 

zarurligini  tobora  chuqurroq  anglashi  kuchayayotganligi  ham  ana shundandir. Oddiy 

saylovchi  qariyaning  «mustaqilligimizga ko„z  tegmasin» deganida ham,  yoshlarning 

«biz  seni  hech  kimga  bermaymiz,  O„zbekiston»  degan  fikr  bildirayotganida  ham, 

xalqning  o„z  Prezidentiga  yuksak  ishonch  bildirib,  uning  oqilona  siyosatini  qo„llab-

quvvatlayotganida  ham  mana  shunday  katta  ma‟no  bor.  Bu  masalaga  urg„u 

berilayotganining  boisi  shundaki,  davlatimizning  mustaqillik  siyosati,  xalqimizning 

ongli tarzda O„zbekiston istiqloliga sodiq ekanliklari 1996-yil mart oylarida Rossiya 

ijtimoiy-siyosiy hayotida yuz bergan voqealarga munosabatlarida yana bir bor jiddiy 

sinovdan  o„tdi.  Hatto,  turli  mintaqalarda  sobiq  ittifoqdosh  respublikalar  o„rtasidagi 

integratsiya  jarayoniga  turlicha  qarashlar  mavjud  bo„lgan  o„sha  kunlarda  ham 

xalqning o„zi tanlagan mustaqillik yo„lidan qaytmasligini qat‟iy ko„rsatdi. Jumladan, 

Oliy  Majlisning  1996-yil  26-aprelda  bo„lib  o„tgan  V  sessiyasi  butun  xalq  nomidan 

«O„zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisi,  Qoraqalpog„iston  Respublikasi  Jo„qarg„i 

Kengesi,  O„zbekiston  Respublikasi  Xalq  deputatlari  kengashlari  butun  xalqning 

xohish-irodasini  ifodalab  shuni  ma‟lum  qildilarki,  O„zbekiston  o„zi  tanlab  olgan 

mustaqil  demokratik  huquqiy  davlat  va  fuqarolik  jamiyatini,  ijtimoiy  yo„naltirilgan 

bozor  iqtisodiyotini  barpo  etishga,  jahon  hamjamiyatiga  qo„shilishga  qaratilgan 

yo„ldan  hech  qachon  qaytmaydi  va  o„z  mamlakatining  gullab-yashnashini,  uning 

barcha fuqarolarini munosib turmush kechirishini ta‟minlaydi», deb qat‟iy uqtirdi. 

Milliy  istiqlol  g„oyasini  o„rganish,  uni  keng  targ„ib  etish  konsepsiyasi  «Milliy 

istiqlol  g„oyasi:  asosiy  tushuncha  va  tamoyillar»  nomi  bilan  yaratildi.  Bu 

konsepsiyaning bosh muallifi I.A.Karimov mamlakat fuqarolarini milliy taraqqiyotga 

da‟vat  etuvchi,  yoshlar  –  yangi  avlod  qalbida  mustaqil  Vatan  hissini  uyg„otuvchi 

qudratli g„oya sifatida namoyon bo„lishi tizimini vujudga keltirdi. 

Yuqoridagilar,  shubhasiz  mustaqillik  g„oyalariga  sodiqlik,  ozod,  erkin  yashashga 

intilish  o„zbek  xalqiga  xos  azaliy  tuyg„u  ekanligini,  ayni  chog„da  bunday  g„oyaga 

xalq  har  qanday  sharoitda  –  ichki  va  tashqi  kuchlar  tazyiqiga  qaramasdan 

---

 

378 

sodiqliklarini  yana  bir  bor  namoyon  qildi.  Demak,  istiqlol  tafakkuri,  mustaqillik 

g„oyasi  bilan  qurollangan  bunday  xalqni  o„zi  tanlagan  mustaqillik  yo„lidan  qaytarib 

bo„lmaydi. 

Davlatimiz  rahbari  2007-yil  30-avgustda  Prezident  devonidagi  qo„shma  majlisda 

«O„zbekistonning 16  yillik  mustaqil taraqqiyot  yo„li»  mavzuida  ma‟ruza  qilar  ekan, 

shunday  degan  edi:  «Biz  bugun  yurtimizda  yangi  hayot  barpo  etar  ekanmiz,  bir 

masalaga  alohida  e‟tibor  berishimiz  lozim.  Ya‟ni,  kommunistik  mafkura  va  axloq 

normalaridan  voz  kechilganidan  so„ng  jamiyatda  paydo  bo„lgan  mafkuraviy 

bo„shliqdan foydalanib, chetdan biz uchun mutlaqo yot bo„lgan, ma‟naviy va axloqiy 

tubanlik  illatlarini  o„z  ichiga  olgan  «ommaviy  madaniyat»  yopirilib  kirib  kelishi 

mumkinligi barchamizga ayon bo„lishi kerak. 

Bunday uzoqni ko„zlaydigan, aniq maqsadlarga ega bo„lgan turli xuruj va g„arazli 

intilishlar,  xorijiy  markazlar  tomonidan  katta  kuch  va  mablag„  sarflanayotgan 

harakatlar va bu kabi xavf-xatarlar bizga qanday zararli oqibatlar olib kelishidan ogoh 

bo„lishimiz darkor. 

Bunday  balo-qazolarga  qarshi  kurashda,  farzandlarimizning  ma‟naviy  dunyosini 

himoya  qilishda  nimalarga  tayanishimiz  zarur?  Avvalo  to„g„ri  tarbiya,  sog„lom 

turmush  g„oyasi,  faqatgina  qattiq  iroda  va  iymon-e‟tiqod  hisobidan  bunga 

erishishimiz mumkin. 

Aynan ana shunday  o„z kuchiga va irodasiga ishongan, keng fikrlaydigan bilimli 

va  madaniyatli  yoshlarimiz  har  qanday  buzg„unchi  oqimlarga  berilmasdan,  hayotda 

o„z yo„lini topib olishi muqarrar». 

Shu nuqtayi nazardan mamlakatimizni mustaqillik yillari davomida isloh qilish va 

yangilash borasida qo„lga kiritilgan natijalarni sarhisob qilinar ekan bu davrda milliy 

davlatchilikni shakllantirish va respublikamizni barqaror rivojlantirishda ham siyosiy, 

ham ijtimoiy-iqtisodiy zamin yaratadi, deb aytish mumkin.  

Tarixan  qisqa  vaqt  ichida  sovet  davridagi  eski  ma‟muriy-buyruqbozlik  tizimiga 

barham  berildi,  milliy  davlatchilikni  shakllantirishning  huquqiy  asoslari  yaratildi, 

davlat  hokimiyatining  qonun  chiqaruvchi,  ijro  etuvchi  va  sud  hokimiyati  tarmoqlari 

tashkil  etildi,  ijtimoiy  va  fuqarolik  institutlari  faoliyati  yo„lga  qo„yildi,  iqtisodiyotni 

erkin bozor munosabatlariga o„tkazish jarayoni amalga oshirildi. 

Eng  muhimi,  aholining  ong-u  tafakkurida  tub  o„zgarishlar  ro„y  berdi,  ularning 

uzoq  yillar  mobaynida  kommunistik  mafkura  va  sovet  mafkurasi  tamoyillari  asosida 

shakllantirilgan  fikrlash  tarzi va dunyoqarashi, bir so„z bilan aytganda, odamlarning 

o„zi o„zgardi. 

Bugun  yangicha  fikrlaydigan,  o„z  kelajagini  jamiyatda  demokratik  qadriyatlarni 

mustahkamlash 

bilan, 

mamlakatimizning 

kelajagini 

jahon 

hamjamiyatiga 

integratsiyalashuvi bilan bog„liq holda ko„radigan yangi avlod vakillari hayotga kirib 

kelmoqda. 

Bu  esa  mamlakatimizda  amalga  oshirilayotgan  tub  siyosiy,  iqtisodiy,  ma‟naviy-

ma‟rifiy  o„zgarishlarni  ortga  qaytarib  bo„lmasligi,  islohotlar  muqarrarligining 

ishonchli kafolatidir. 

---

 

379 

Xullas,  Vatanimiz  va  xalqimiz  tarixida  muhim  o„rin  tutgan  ushbu  davrda  tom 

ma‟noda  tub  o„zgarishlar  amalga  oshirildi,  xalqaro  munosabatlarning  teng  huquqli 

subyektiga  aylangan,  jahon  hamjamiyatida  o„zining  munosib  va  mustahkam  o„rniga 

ega bo„lgan  – O„zbekiston deb atalgan yangi demokratik davlat barpo etildi. Bugun 

ana  shu  mustahkam  poydevor  asosida  mamlakatimizni  jadal  isloh  etish  va 

modernizatsiya  qilishning  yangi  davri  –  milliy  taraqqiyotimizning  keyingi  mantiqiy 

bosqichi izchil davom etmoqda.