Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi

birinchidan

, shaxsning huquqlari va erkinliklari; 

ikkinchidan

, jamiyatning moddiy va ma‟naviy boyliklari; 

uchinchidan

, 

davlatning 

Konstitutsiyaviy 

tuzumi, 

suvereniteti, 

hududiy 

yaxlitligidan iboratdir. 

Tarixga  nazar  solsak,  fuqarolari  haq-huquqsiz,  jamiyatining  moddiy  va  ma‟naviy 

boyliklari  poymol  qilingan,  suvereniteti  va  o„z  hududini  qo„riqlay  olmagan  har 

qanday tuzum oxir-oqibatda inqirozga yuz tutgan. 

Sobiq tuzum davrida milliy xavfsizlik haqidagi masalani o„rtaga qo„yishning o„zi 

aqlga  sig„masdi.  Chunki  bunday  sohani  qonun  bilan  tartibga  solishdan  davlat 

manfaatdor emas edi. Qonun esa demokratik prinsiplarga to„liq javob beradi hamda 

maqsadga  erishish  uchun  har  qanday  vositadan  hazar  qilmaydigan  eski  totalitar 

aqidani  qat‟iyan  rad  etadi.  Uning  qator  moddalarida  ta‟kidlanganidek,  milliy 

xavfsizlikni ta‟minlashdagi har qanday faoliyat faqat Konstitutsiya, Qonun va xalqaro 

huquq normalariga asoslangan bo„lishi kerak. 

«Milliy 

xavfsizlik 

to„g„risida»gi 

O„zbekiston 

Respublikasi 

Qonuni 

mamlakatimizda  o„ta  murakkab  va  serqirra  ijtimoiy  munosabatlarni  tartibga  solish 

uchun mo„ljallangandir.  

Ma‟lumki,  XX  asrning  so„nggi  yillari  jahon  taraqqiyotida  burilish  yasadi.  Bu 

mavjud  ikki  siyosiy  tuzum  o„rtasidagi  raqobatning  yo„qolishi,  yangicha  ijtimoiy-

siyosiy  jarayonlarning  vujudga  kelishi  bilan  bevosita  bog„liq.  Jumladan,  sobiq 

Ittifoqning tarqalishi jahon siyosatida shaklan va mazmunan yangi bosqichni boshlab 

berdi.  Mafkuraviy,  iqtisodiy  va  ma‟naviy  jihatdan  ikki  qarama-qarshi  blok  ta‟sirida 

shakllangan  qurollanish  poygasi,  harbiy  zo„ravonlik,  milliy  xavfsizlik  tushunchalari 

butunlay o„zgara bordi. 

Ko„pchilik  xalqaro  tashkilotlar  ham  ana  shu  ikki  tuzum  siyosati,  ularning  o„zaro 

raqobati  avj  olgan  davrlarda  vujudga  kelgan  va  mazkur  ijtimoiy  siyosat  jarayonlari 

qobig„idan  chiqib  ketolmayotgan  edi.  Ular  o„z  mavqeini  saqlab  turishga  va  ta‟sirini 

o„tkazish  o„rniga  ko„proq,  hech  bo„lmaganda,  ikki  qarama-qarshi  tomonning 

muvozanatini  muvofiqlashtirib  turishgagina  qodir  edi,  xolos.  Shuning  uchun  ham 

---

 

249 

mazkur  tashkilotlarning  faoliyati  birmuncha  sust,  yuzaki  tartib-qoidalar  doirasida 

qolib ketgan edi. 

Shunday  sharoitda  xalqaro  huquqiy  me‟yorlar  va  boshqa  bir  qator  qonun-

qoidalarni  qaytadan  ko„rib  chiqish,  yangicha  qarashlar  va  yangicha  tafakkur  asosida 

umumjahon  ijtimoiy-siyosiy  jarayonlar  yo„nalishini  butunlay  yangi  o„zanga  burib 

yuborish  lozim  edi.  Buni  Prezident  I.Karimov  O„zbekiston  rahbari  sifatida  his  qila 

oldi  va  jahon  siyosiy  maydonida  har  tomonlama  asoslangan  xavfsizlik  tamoyillarini 

o„rtaga tashladi. 

O„zbekiston  o„z  mustaqilligining  tarixan  juda  qisqa  davrida  jahon  siyosatiga 

salmoqli  ta‟sir  o„tkazdi.  Jahon  siyosati  yo„nalishlarida  uning  o„ziga  xos  tamoyillari, 

yondashish  usuli,  ijtimoiy-siyosiy  jarayonlar  borishini  yo„naltirib  turishdagi  uslubi 

vujudga  keldi.  Buni  qo„shni  mamlakatlardagi  vaziyat  bilan  qiyoslash  asosida 

yaqqolroq ko„rish mumkin.