Husayn Voiz Koshifiy

«Axloqi Muhsiniy» kitobi Sharqda juda mashhur asarlardan biri hisoblangan. Hindistonning Kanpur, Bombay va boshqa shaharlarida ko‘p marta toshbosma usulda chop qilingan. Uning XVI–XX asrlarda Sharqning turli shaharlarida yaratilgan 50 dan ziyod noyob qo‘lyozmalari hozirda Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharq qo‘lyozmalari markazi xazinasida saqlanmoqda. 
Istiqlol sharofati tufayli xalqimizning madaniy va ma’naviy merosini o‘rganish davlat siyosati darajasiga ko‘tarilgani bois, ajdodlarimizning boyma’naviy merosini tiklash, noyob va nodir asarlar qo‘lyozmalarini o‘rganish va nashr etish borasida ko‘plab ishlar amalga oshirilmoqda. 
Ma’lumki, «Axloqi Muhsiniy» 1858-yili Muhammad Rizo Ogahiy tomonidan o‘zbek tiliga tarjima qilinib, toshbosma usulda bosilgan. Mazkur toshbosma nashr matnini Mahmud Hasanov va Asadali Hakimjonov avval kirill alifbosiga tabdil qilganlar. 2010-yilda «O’zbekiston milliy ensiklopediyasi» Davlat ilmiy nashriyoti hamda Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharq qo‘lyozmalari nstituti bilan hamkorlikda asarning yangi nashri chop etildi. Bunda M. Hasanov asar muqaddimasini yangidan tarjima qildi hamda avvalgi tarjima tabdili matnini bugungi kitobxon tushunishi uchun qayta ishlab chiqdi. O‘zbekcha tarjimadagi tushunish qiyin bo‘lgan ba’zi so‘zlarga izoh berilgan. Shuningdek, asar ichidagi she’rlar, o‘z davri badiiyatini saqlab qolish maqsadida, tarjima qilinmay berilib, ayrim hollardagina mazmuni keltirilgan. 
Koshifiy «Axloqi Muhsiniy» asarida Xuroson va Movarounnahrda mahalliy an’analarni o‘ziga singdirgan, turli din hamda millat vakillariga nisbatan bag‘rikenglik bilan yondashgan. Shu jihatdan asar komil insonning eng yuksak axloq-odobi tarannum etilgan nodir manba hisoblanadi. Ota-bobolarimizdan bizga meros qolgan diniy qadriyatlar o‘z bahosini olayotgan jamiyatimizda Koshifiyning asarlari o‘sib kelayotgan barkamol avlodni tarbiyalash, mustahkam oila barpo etishda muhim manba bo‘lib xizmat qiladi.
Ahmadxon Alimov 
Imom moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi ilmiy hodimi