Huquqshunoslik

Pensionerlar ozodlikdan mahrum qilingan taqdirda tayinlangan pensiyani to‘lash ozodlikdan mahrum qilin- gan davr uchun to‘xtatib qo‘yiladi.

Pensionerlar vafot etgan oy uchun olinmay qolgan pensiya puli uning oila a’zolariga oyning u vafot etgunga qadar o‘tgan kunlari uchun to‘lanadi.

Vafot etgan pensionerning dafn marosimini o‘tkazish uchun ikki oylik pensiya miqdorida, lekin eng kam ish haqining ikki hissasidan oz bo‘lmagan miqdorda dafn etish nafaqasi uning dafn marosimini o‘tkazgan shaxsga to‘lanadi.

Bu pullar pensioner vafot etgandan keyin 6 oy ichida murojaat etilgan taqdirda to‘lanadi.

Pensiya miqdori ish stajining muddatiga bog‘liq bo‘lib, quyidagi tartibda amalga oshiriladi:

• 
  pensiyaning tayanch miqdori;
  
• 
  ish staji uchun pensiyaning oshirilishi;
  
• 
  pensiyaga qo‘shiladigan ustama haqlardan.
  

Yoshiga doir to‘liq pensiyani hisoblab chiqarish uchun, ishdagi tanaffuslar mavjudligidan qat’i nazar, bu- tun mehnat faoliyati davomidagi istalgan ketma-ket besh yillik o‘rtacha oylik ish haqi qilib olinadi.

O‘rtacha oylik ish haqi ketma-ket ishlagan oltmish kalendar oydan ish haqining umumiy miqdorini oltmishga bo‘lish yo‘li bilan aniqlanadi. Bunda pensiya so‘rab murojaat etgan kishining xohishiga binoan ishga kirish yoki ishdan bo‘shash munosabati bilan ish kunlari soni to‘liq bo‘lmagan oylar ishlangan to‘liq kalendar oylar sifatida hisobga olinadi.

Pensiyani hisob-kitob qilish uchun eng kam ish haqining yetti hissasidan ortiq bo‘lmagan ish haqi oli- nadi.

Pensiyani hisoblab chiqarish uchun ish haqiga amaldagi qoidalarga ko‘ra sug‘urta badallari olinadigan mehnat haqining barcha turlariga qo‘shiladi, amaldagi

V b o b. Mehnat huquqi asoslari

103

ish haqi to‘lash tizimida nazarda tutilmagan bir martalik xususiyatiga ega bo‘lgan to‘lovlar bundan mustasnodir.

Pensiya so‘rab murojaat etgan kishining xohishiga bi- noan o‘quv davrida to‘langan stipendiya ish haqiga teng- lashtiriladi. Ma’lumki ayrim talabalar imtiyozli sti- pendiyalar oladilar, ularning stipendiya miqdorlari ba’zi ish haqidan ko‘proq.

O‘zbekiston Respublikasida mehnat qilgan har bir xodim o‘z faoliyatlarini amalga oshirish va mehnat qilish huquqiga doir muomalalarini qonun asosida tartibga solinishini talab qilishda mehnat qonun hujjatlari yor- dam beradi.

Ana shu maqsadda mehnat qonunlarini o‘rgandik.