Huquqiy ong zamonaviy jamiyatda huquqiy madaniyatining asosiy elementi

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 5 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
1071 
w
www.oriens.uz
June 
2021
 
 
ong qonunchilikni rivojlantirish, qonuniylik va tartibning barqarorligi, fuqarolarning 
huquq va erkinliklari ta’minlanishining muhim omili hisoblanadi.
NATIJA VA TAHLIL 
Fuqaro va jamiyatning huquqiy ongining rivojlanishi qoloq qarashlarni bartaraf 
etishga, odamlarning xulq-atvoridan chetga chiqishga, o'zboshimchalik va shaxsga 
nisbatan zo'ravonlik holatlarining oldini olishga yordam beradi. Fuqarolarning ongiga 
ilmiy asoslangan, mutanosib huquqiy g'oyalarni, qarashlarni kiritish, jinoyatchilikka 
qarshi kurash qonuniylik va qonuniylikni mustahkamlash uchun zaruriy shart bo'lib, 
ularsiz fuqarolik jamiyati va qonun ustuvorligini qurish mumkin emas. Bularning 
barchasiga davlatdagi huquqiy madaniyat sifatini oshirish orqali erishish mumkin. 
Huquqiy madaniyatni jamiyat va shaxsning huquqiy holatini tavsiflovchi va 
doimiy ravishda o'zaro bog'liq va tarkibiy qismlarning ajralmas tizimini ifodalovchi 
maxsus ijtimoiy hodisa deb tushunish mumkin. Demak, huquqiy madaniyat - bu 
ma'lum bir huquqiy ong va qonuniylikni, qonunchilik va yuridik amaliyotning 
mukammalligini aks ettiruvchi ijtimoiy madaniyatning bir turi. Shu bilan birga, u 
huquqiy sohada yaratilgan barcha qadriyatlarni qamrab oladi. 
Huquqiy ong va huquqiy madaniyat tushunchalarini taqqoslab shuni ishonch 
bilan aytish mumkinki, oxirgi tushuncha birinchisiga qaraganda ancha kengroq. Agar 
huquqiy ong aynan jamiyatning ma'naviy hayotini qamrab oladigan bo'lsa, faqat 
ijtimoiy ongning tarkibiy bo'g'ini bo'lsa, demak, huquqiy madaniyat, aksincha, ikkala 
ma'naviy xususiyatlardan va huquqning "moddiy" tarkibiy qismlaridan iborat. 
Masalan, huquqiy institutlar, ularning tashkil etilishi va munosabatlari.
Zamonaviy jamiyatda kechayotgan jarayonlarni tahlil qilib, xulosa qilishimiz 
mumkinki, hozirgi kunda fuqarolik jamiyati tushunchasi va uni takomillashtirish 
masalasi jahon arenasida etakchi o'rinlardan birini egallab turibdi. Biroq, boshqa 
rivojlangan mamlakatlar bilan taqqoslaganda, huquqiy madaniyat darajasiga ta'sir 
ko'rsatadigan bu juda muhim omildir. 
Tadqiqotchi sifatida bizning fikrimizcha fuqarolarda huquqiy ongni 
rivojlantirish uchun quyidagi choralarni ko'rish zarur deb hisoblaymiz: 
• fuqarolar qonunchilik, hukumat hujjatlari, mahalliy o'zini-o'zi boshqarish 
organlarining qarorlari bilan bir xil darajada tanishishlari kerak; 
• davlat hokimiyati organlari va mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari har 
kimga uning huquqlari va erkinliklari bilan bog'liq hujjatlar va materiallarga kirish 
huquqini berishlari kerak; 

---