Hunarmandchilik faoliyati. Hunarmandchilik turlari. Xalq hunarmandchiligi turlari. Qo'l san'ati emas nima

Hunarmandchilik faoliyati. Hunarmandchilik turlari. Xalq hunarmandchiligi turlari. Qo'l san'ati emas nima
Hunarmandchilikning paydo bo'lishi insonning ishlab chiqarish faoliyatining boshlanishiga to'g'ri keladi. Qadim zamonlardan boshlab, boshlanishi
Hunarmandchilik tushunchasi
Hunarmandchilik - kichik qo'l mehnati yordamida sanoat ob'ektlarini ishlab chiqarishga asoslangan ishlab chiqarish faoliyati, u mashinasozlik rivojlanishidan oldin hukmronlik qilgan va shu bilan birga saqlanib qolgan.
Buyumlarni professional ishlab chiqarish bilan shug'ullanadigan shaxs hunarmand deb ataladi.
Xalq hunarmandchiligi nima
Xalq hunarmandchiligi qo'l ostidagi oddiy materiallar va oddiy dizaynlar yordamida yasalgan buyumlar deb ataladi. Xalq hunarmandchiligi ijodiy faoliyatida xilma-xildir, mahsulotlar qo'lda va ko'pincha tabiiy materiallardan yoki ularga yaqin (yog'och, mato, metall va boshqalar) dan tayyorlanadi. Faoliyatning bu turi zarur uy-ro'zg'or buyumlari yasalganda uy hunarmandchiligidan shakllangan. San’at kabi xalq hunarmandchiligi ham madaniyat, din, ba’zan siyosiy qarashlarga qarab rivojlangan.
Hunarmandchilik tarixi
Hunarmandchilik uzoq tarixga ega. Ibtidoiy jamoalar ko'pincha uy hunarmandchiligi bilan shug'ullangan, tosh, suyak, loy, yog'och va boshqalardan buyumlar yasashgan. Uy hunarmandchiligi - bu uy xo'jaligi uchun zarur bo'lgan mahsulotlarni ishlab chiqarish. Ayrim joylarda, bugungi kunda ham bu faoliyat katta ahamiyatga ega.
Keyinchalik odamlar hunarmandlarni boshqara boshladilar. Koʻpgina hunarmandlar qirollar, ibodatxonalar, monastirlar va qul egalarining (Qadimgi Misr, Qadimgi Rim, Qadimgi Yunoniston va Mesopotamiya mamlakatlari) dehqonchilik yerlarida ishlagan. Dastlab, hunarmand yolg'iz ishlagan, ammo bu kichik daromad keltirganligi sababli, hunarmandlar guruhlarga birlasha boshlagan. Bu guruhlar artellar deb atalgan va aholidan buyurtma olgan. Ustalarning bir qismi shahar va qishloqlarga borgan, boshqalari esa bir joyda yashab ijod qilgan. Hunarmandchilik va buyurtma asosidagi hunarmandchilik shaharlarning hunarmandchilik va savdo markazlari sifatida paydo boʻlishi va rivojlanishiga sabab boʻldi. Bugungi kunga qadar ko'plab aholi punktlarida u yoki bu ustaning ish joyini ko'rsatadigan ko'chalarning nomlari saqlanib qolgan. Masalan, Goncharnaya - bu ko'nchilik - terini qayta ishlash, charm mahsulotlari ishlab chiqarish, poyabzal ta'mirlash, g'isht - g'isht ishlab chiqarishni tashkil etdi.
Professional hunarmandchilik shakli paydo bo'ldi. Shaharlarda yangi ijtimoiy qatlam paydo bo'ldi - bular shahar hunarmandlari. Shahar hunarmandchiligining asosiy tarmoqlari: metall buyumlar yasash, gazlama yasash, shisha idishlar ishlab chiqarish va boshqalar edi.Shahar hunarmandlari shahar huquqi, hunarmandchilik ustaxonalari, oʻz erkinligi kabi imtiyozlarga ega boʻlgan.

Kelishi bilan hunarmandchilikning ko'p turlari ishlab chiqarishda o'zining ustuvorligini yo'qotdi, zavod va fabrikalar mashinalardan foydalana boshladi. Bugungi kunda hunarmandlar xaridorlarning shaxsiy ehtiyojlarini qondiradigan sanoat tarmoqlarida va qimmatbaho badiiy mahsulotlar ishlab chiqarishda (poyabzalchilar, tikuvchilar, zargarlar, rassomlar va boshqalar) saqlanib qolgan.