Hujjatlarni nusxalash vositalari

Diazografik nusxa ko’chirish (yorug’lik nusxa ko’chirish)

    Diazografik nusxa ko’chirish (yorug’lmk nusxa ko’chirish) — bu diazografiya, sinkografiya. Asosan katta shakldagi chizma-texnik xujjatlardan nusxa ko’chirish uchun qo’llaniladi. Asl nusxa yorug’likni o’tkazadigan qog’ozda, kalkada bajarilgan bo’lishi kerak. Jarayon yorug’lik sezuvchi diazoqog’ozga ko’yilgan shaffof asl nusxani yoritib xosil qklinadi, bunda diazoqog’ozning tasvir yo’k joylari okarib koladi. Tasvir, yarim quruq usul bilan tortib turuvchi shkaflarda eritgich (ammiak) bug’ilda yoki nam usul bilan ishqorli korishmada tushiriladi; oxirgi holatda nusxalarning chidamliligi ortadi. Diazotipli nusxa ko’chirishning sifati o’rtacha. Rossiyada ishlab chikarilgan SKA, SKN, VA, KVS, SKS, SKMP va boshqa apparatlar ishlatiladi. Tuzilishi va nusxa ko’chirish texnologiyasi bo’yicha namli tushirish apparatlari (masalan, SKMP) yarnm kuruk tushirish apparatlariga nisbatan (masalan, SKS) birmuncha oddiy va arzondir, lekin nusxa ko’chirish sur’ati va ish sifati pastdir

    Yaqingacha juda keng tarkalgan nusxa ko’chirishning bu turi o’z o’rnini elektrografik nusxa ko’chirishga bo’shatib bermokda.

Fotografik nusxa ko’chirish

    Fotografik nusxa ko’chirish (fotonusxa ko’chirish) eng kadimiy va yuqori sifatli nusxa ko’chirish usuli bo’lib, kimmatbaho xom ashyo (xususan, kumush tuzini o’zida saklagan fotoqog’oz) va nusxa olishning uzoq jarayonini (ekspoziсiya, tushirish, qotirish, yuvish, kuritish) talab etadi.

    Tasvirning o’lchamlari va sifatiga ko’yilgan talablarga karab fotografik nusxa ko’chirish kontaktli va proekсion bo’lishi mumkin. Proekсion fotonusxa ko’chirish nusxani yukori sifatli bo’lishini ta’minlayli va keng oraliklarda tasvir xajmini o’zgartirish va tasvirdagi aloxdda lavhalarini kattalashtirib ajratish imkonini beradi.

    Fotonusxa ko’chirishda ham oddiy ham kayta ishlanadigan fotoplyonka va fotoqog’ozlar ko’llaniladi. Plyonkadagi pozitiv nusxa kelgusida diazografik nusxa ko’chirish uchun ishlatilishi mumkin. Agar yarim tuslarni tushirish talab etilmasa u holda juda keskin fark qiladigan fotomateriallar ishlatiladi.

    Fotonusxa ko’chirish uchun turli xil ko’shimcha asboblar va fotokatgalashtiruvchi kurilmalar ishlatiladi.

Fotonusxa ko’chirishning muxim va keng tarqalgan ko’rinishi xujjatlarni mikrofilmlashga asoslangan mikrofotonusxa ko’chirishdir. Unda oddiy fotografik kontaktli (refleksli) fotograflash va bosish uchun apparatlar ishlatiladi. Modellari: ORK komplekgi, KP-10, KRN, Dokufo BF-101 va boshka apparatlar.