Hujjat sarlavhasi

© 

Nurulloyev F. N., Alimov X.A.

 

                                                                

 

 

- 16 - 

II-BOB. 

WEB BRAUZERLAR VA HTML TILI ASOSLARI 

REJA: 

2.1. Web brauzerlar  

2.2. Netscape Comunicator  

2.3. Internet Explorer 

2.4. WWW ga kirish 

2.5. HTML asoslari

 

2.1. Web brauzerlar 

HTML da yozilgan Web sahifa odatda brauzer deb nomlanuvchi maxsus dastur 

yordamida  quriladi.  Bu  so’zning  o’zbekchaga  to’g’ridan  –  to’g’ri  tarjimasi 

«sharxlovchi  dastur»  manosini  beradi.  Brauzerning  asosiy  vazifasi  foydalanuvchi 

talabiga  muvofiq  manzilni  internetdan  topish  va  qiyinchiliksiz  uni  tasvirlashdir. 

Oldiniga  brauzer  HTML  tilida  yozilgan  «instrukstiyani»  taHlil  qiladi  va  bu 

instrukstiya yordamida Web sahifada mavjud bo’lgan axborotni tasvirlaydi. 

Hozirgi  kunda  eng  ko’p  ishlatiladigan  2  ta  Web  brauzer  mavjud  bo’lib  Web 

sahifa tayorlovchilar bu brauzerlarning xususiyatlarini e’tiborga olishlari kerak. Bular 

“

Netscape  Navigator

”  va  “

Microsoft  Internet  Explorer

” 

(IE)

  brauzerlaridir.  Aslida 

brauzerlar  juda  ko’p,  lekin  ular  dunyoda  ishlatilayotgan  brauzerlarning  bor  -  yo’g’i 

1% ni tashkil qiladi. Qolgan 75% ni 

IE

, 24% ni esa ”

Netscape Navigator

 ” egallaydi. 

Demak shunday ekan ko’pchilik Hollarda shu 2 ta brauzer Haqida so’z yuritiladi.  

Keling  endi  brauzerlar  tarixiga  nazar  tashlaylik.  1989-yilda  Shveystariyada 

CERN  (The  European  Labaratoru  for  Practikle  physics)  olimlari  tomonidan  WWW 

tizimiga asos solingandan keyin uning axborot manbalarini ochib ko’rish muammosi 

paydo bo’ldi. 

Bu  muammoni  hal  qiluvchi  dastlabki  dasturlardan  biri  bu 

Lynx

  tipidagi  satrli 

brauzerdir.  Shunday  qilib  dastlabki  satrli  brauzerlar  paydo  bo’ldi.  Vaqt  o’tishi  bilan 

brauzerlardan faqat matnlarni emas, balki ovoz, grafika va tasvirlarni tasvirlash Ham 

talab qilindi. Grafik ma’lumotlarni matnli ma’lumotlar kabi ko’rish masalasi birinchi 

bo’lib 

Mosaic

 brauzeri tomonidan amalga oshirilgan . 

---