Hujayraning bo`linishi. Mitoz uning fazalari. Amitoz uning xillari

Biologik ahamyati

• 
  har bir yangi hujayra bir xil xromosoma to‘plami va bir xil genlarga ega;
  
• 
  genetik materialning yangi hujayralarda bir xil taqsimlanishi bilan tavsiflanadi;
  
• 
  hosil bo‘lgan ikkala yangi hujayra diploid to‘plamga ega bo‘ladi;
  
• 
  mitoz bo‘linishsiz ko‘p hujayrali organizmlarning to‘qima va organlaridagi ko‘p sonli hujayralarning tuzilishi va funksiyasining doimiyligini, irsiymaterialning bir xil bo‘lishini ta’min lashning iloji bo‘lmas edi.
  

Profaza – 2n 4c

• 
  yadro kattalashadi;
  
• 
  yadro shirasining yopishqoqligi kamayadi;
  
• 
  xromosomalar spiralga o‘ralib, kalta va yo‘g‘on holatga keladi;
  
• 
  nofaol holatga o'tadi, mikroskopda aniq ko‘rinadi;
  
• 
  yadrochalar yo‘qoladi;
  
• 
  ikkita sentriola (54 + 54 mikronaycha) hujayra qutblari tomon tarqala boshlaydi;
  
• 
  bo‘linish urchug‘i xromosomalarning qutblarga tomon tarqalishini ta’minlaydi;
  
• 
  profazaning oxirida yadro qobig‘i parchalanadi;
  
• 
  xromosomalar sitoplazmada erkin holda betartib joylashadi.
  

Metafaza – 2n 4c

• 
  xromosomalarning spirallanishi davom etadi. Xromosomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi;
  
• 
  xromosomalar qutblardan bir xil masofada, ya’ni ekvator tekisligida bir tekis joylashadi;
  
• 
  xromosomalar orasidagi masofa bir xil bo‘ladi;
  
• 
  xromosoma sentromeralari qat’iy qonuniyat asosida ekvator tekisligida bir xil holatda joylashadi
  
• 
  har bir xromosomaning xromatidlari bir-biridan itarilib, faqat birlamchi belbog‘ bilangina birikkan bo‘ladi;
  
• 
  bo‘linish urchug‘i to‘liq shakllanadi;
  
• 
  har bir xromosoma o‘z sentromerasi bilan bittadan bo‘linish urchug‘iga birikadi.
  

Anafaza – 4n 4c

• 
  xromosoma xromatidlarini birlashtirib turuvchi belbog‘ uziladi;
  
• 
  xromatidlar mustaqil xromosomaga aylanadi;
  
• 
  sentromeraga birikkan bo‘linish urchug‘i mikronaychalari qisqarishi natijasida xromosomalarni hujayra qutblariga tomon torta boshlaydi.
  

Telofaza – 2n 2c

• 
  mitoz jarayoni yakunlanadi;
  
• 
  xromosomalar qutblarga to‘planadi;
  
• 
  spirallari yoyila boshlaydi;
  
• 
  yorug‘lik mikroskopda yaxshi ko‘rinmaydigan bo‘lib qoladi. yadro qobig‘i hosil bo‘ladi;
  
• 
  yadrochalar qaytadan shakllanadi;
  
• 
  sitoplazmaning ikkiga ajralishi (sitokinez) bo'ladi.