Html da Gipersiltemeler, Dizimler. Gipersilteme

HTML da Gipersiltemeler, Dizimler.
Gipersilteme – bul basqa hújjetler menen baylanıslı bolǵan web-betlerdiń arnawlı belgilengen bólegi (tekst, súwret h.t.b). Gipersiltemelerdi kórsetiw ushın tegin paydalanamız. Gipersiltemeler óz-ara baylanıslı bolǵan web-betler arasında ótiwge imkaniyat beredi.
Mısal
fayldi júklew
[e-mail]
Silteme arqalı tolıq hújjetke yamasa ayrıqsha kóriniste belgilengen (atli) tekst bóleklerine ótıwdı orınlaw múmkin:
kóshki"> tekst bólegine baylap qoyıw
kóshki">Kóshkige silteme
Siltemeler absolyutli hám salıstırmalı bolıwı múmkin.
Absolyutli siltemeler ádette sırtqı resurstı kórsetedi. Olar ushın tolıq mánzildi kórsetiw kerek:
Absolyutli silteme
katalog betindegi silteme
Salıstırmalı siltemeler, hákisinshe, sayttıń ishki betlerine ótiwde paydalanadı. Olar ushın silteme berip atırǵan betlerge salıstırmalı mánzildi kórsetiw kerek:
Túb katalog betiniń siltemesi
Hárekettegi katalogtıń betindegi bóleginiń siltemesi
hárekettegi katalogtıń astı katalog betiniń siltemesi
túb katalogtiń astı katalog betiniń siltemesi
Bir dáreje joqarıda jaylasqan katalog betiniń siltemesi


Arnawlı belgiler (simvollar)
Teglerden basqa HTML-hújjetlerde arnawlı belgiler qatnasıw múmkin. Mısal ushın ©- avtorliq huqıqı belgisi. Arnawlı belgilerdi kórsetiw ushın mnemonikalıq &name; yamasa &#NNNN;, kóriniste bolıp, bul jerde NNNN — onlıq sanaq sistemasındaǵı yunikod (UNICODE) kodı. Mısal ushın & (sanlı kod ©) — ampersand belgisi (&), < — «kishi» belgisi (<) hám > — «úlken» belgisi (>), « — shep tipografikalıq tırnaqsha («) h.t.b.
Kross-brauzerlilik
Gipertekstli hújjetler arnawlı qosımshalar járdeminde qayta isletiledi, bul qosımshalar hújjettiń belgilew kodın oqıp, onı formatlanǵan kóriniste ekranǵa shıǵaradı. Bunday qollanbalar “brauzerler” (HTML specifikaciyasındaǵı terminde - “paydalanıwshı agenti”, USER_AGENT) dep ataladı. Olar ádette paydalanıwshıǵa web-betlerdi kóriw (hám basqa qurılmaǵa shıǵarıw), paydalanıwshı tárepten kiritilgen maǵlıwmatlardı serverge jiberiw ushın qolaylı interfeyisti támiyinleydi. Búgingi kúnde eń ataqlı brauzerler Internet Explorer, Mozilla Firefox, Apple Safari, Google Chrome hám Opera bolıp tabıladı. Olar menen bir qatarda olardıń sistemalı kitapxanaların (dvijok) paydalanıp yamasa óziniń jeke kod tiykarında isleytuǵın kóplegen brauzerlerde bar.
Brauzerdiń turliligi hám olardıń funkсiyanallıǵıniń ayırmashılıǵı, jánede eń dáslepki HTMLdiń baǵdarı hár túrli shıǵarıw qurılmaların qollap-quwatlaw bolǵanlıǵı, web-sayt islep shıǵarıwshılardı kross-brauzerlilik máselesin sheshiwge májbúrleydi.
Kross-brauzerlilik bul sayttıń hámme ataqlı brauzerlerde birdey islew hám kóriniw qásiyeti. Birdeylik degende dizaynǵa zıyan joqlıǵı hám materiallardı birdey dárejedegi oqılıw túsiniledi.