Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

2 -§ .  «Qurolli  mojaro»  tushunchasi
Q u ro lli  m ojaro  xalqaro  va  xalqaro  tu sd a   b o 'lm a g a n   n izo larg a 
b o 'lin a d i.  Jen ev a  konvensiyalariga  ikkinchi  q o 'sh im c h a   p ro to k o ld a  
xalqaro  tusda  bo'lm agan  nizolarning  quyidagi  alohida jihatlari  k o'rsatib 
berilgan:
—  uning  doirasi  davlat  hududi  bilan  cheklanadi;
—  uning  ishtirokchilari  davlat  qurolli  kuchlari  va  hu kum atga  qarshi 
kuchlar  yoxud  boshqa  uyushgan  qurolli  guruhlar  hisoblanadi.
Tartibsizliklar,  alohida  va  tasodifiy  zo'ravon lik  aktlari  yoki  shunday 
m azm undagi  boshqa  aktlar xalqaro tusdagi  nizolar hisoblanm aydi  h am ­
da  ular  m azk u r  protokolning  ta ’sir  doirasiga  kirmaydi.
D avlat  h u d u d id a n   tashqariga  chiq m ay d ig an   h a r  q an d a y   qurolli 
m o jaro   shu  d a v la tn in g   ichki  ishi  h is o b la n a d i.  D av lat  q o 'z g 'a lo n  
k o 'ta rg a n   fuqarolar  bilan  o 'z   m uno sab atlarin i  tartibg a  soluvchi,  shu 
ju m la d an ,  q o 'z g 'a lo n n in g  jinoiyligini  belgilovchi  n o rm ala r jo riy   etish 
huquqiga  ega.
X alqaro gum anitar huquq ta ’sir doirasining hududiy aspektlari  mavjud 
bo 'lib ,  u lar  quyidagicha  farqlanadi:
—  urush teatri  —  urushayotganlaming  harbiy  harakatlar olib  borish  hu­
quqiga  ega  bo'lgan  barcha  turdagi  (quruqlik,  havo  va  suvdagi)  hududlari;
—  harbiy  harakatlar  teatri  —  harbiy  harakatlar  am alda  olib  bori- 
layotgan  quruqlik,  havo  va  suv  hududlari.