Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

suverenitetiga,  hududiy daxlsizligiga yoki siyosiy mustaqilligiga qarshi qurolli 
kuch  ishlatilishidir.  K o'rinib  turibdiki,  bu  o'rinda  yetarli  darajada  keng 
ko'lamli  harbiy  harakatlar  nazarda  tutilmoqda.
Agressiya  subyekti  ham,  obyekti  ham  faqatgina  davlatlar  bo'lishi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

mumkin.  Nodavlat  tuzilmalarga  qarshi  qurolli  kuch  ishlatilishi  bunga 
kirmaydi.
Agressiya  nafaqat  jabrlanuvchi  davlat,  balki  butun  xalqaro  ham - 
jamiyat  manfaatlariga jinoyatkorona tajovuz  qilish  demakdir,  chunki bu 
bilan  yalpi  tinchlik  va  xavfsizlik  xatar  ostida  qoladi.  Shu  bois  agressiya 
aktini sodir etmaslik  majburiyati  to ‘liq  xalqaro  hamjamiyat  munosabat - 
lariga  taalluqli  majburiyatlar toifasiga  tegishlidir.
Kuch  bilan  tahdid  qilish  deganda,  aw alo,  qurolli  kuch  ishlatish  xavfi 
ko'zda tutiladi.  Boshqa turdagi voqelikka to'xtaladigan bo'lsak, davlatning 
hududiy  daxlsizligiga  yoki  siyosiy  mustaqilligiga  ziyon  yetkazishga  qodir 
bo'lgan  ko'lamdagi  aksiyalami  amalga  oshirish  taqiqlanadi.
O 'zini  o'zi  himoya  qilish  huquqi  hujum  qurboniga aylangan  davlat­
ga  tegishlidir.  Ushbu  davlat  bu  huquqdan  foydalanish  tartibi  haqidagi 
masalani  hal  etadi.  U  hujum  qilingani  fakti  to'g'risida  bayonot  berishi 
va bu haqda BMT Xavfsizlik  Kengashiga zudlik bilan xabar qilishi zarur. 
Bunday xabaming yo'qligi tegishli davlat  o'zini  o'zi  himoya qilish  haqi­
da  so'z  yuritmayotganining  dalili  sifatida  baholanishi  mumkin.
BMT  Ustavida  nafaqat  yakka  tartibda,  balki jam oa bo'lib  o'zini o'zi 
himoya  qilish  huquqi  ham  ko'zda  tutilgan.  Jam oa  bo'lib  o'zini  o'zi 
himoya  qilish to'g'risidagi  qaror hujumga  duchor bo‘lgan  davlat  tom o­
nidan  qabul  qilinadi.  Uning  iltimosisiz  uchinchi  davlatlar jam oa  bo'lib 
o'zini  o'zi  himoya  qilish  tartibida  chora  qo'llash  huquqiga  ega  emas.
Jabranuvchi davlat so'rovidan keyin jamoa bo'lib o'zini o'zi himoya qilish 
tartibida chora qo'llash  huquqi  barcha davlatlarga taalluqli  hisoblanadi.
Kuch ishlatmaslik prinsipida kuch bilan tahdid qilish yoki uni qo'llash 
evaziga  hududga  ega  bo'lish  hollari  uchun  sanksiya  ko'zda  tutilgan.