Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

Diplomatik  immunitet  va  imtiyozlar
 davlat  organi  sifatida  diplom atik 
vakolatxonaga  va  vakolatxona  xodim lariga  tegishli  hisoblanadi.  D iplo­
matik  im m unitut  faqat  davlatlarga  taaluqli  bo'lib  undan  davlatlar  o 'z 
tashqi  siyosiy  faoliyatini  olib  borishda  foydalanadi.  Shu  m a’noda  diplo­
matik  im munitet  funksional  m azm unga  ega  bo'lib ,  undan  faqat  davlat­
lar  voz  kechishi  mumkin.  D iplom atik  im tiyozlar  esa  diplom atik  va­
kolatxona xodim lariga tegishli  bo 'lib,  diplom atga  nisbatan  alohida qulay 
sharoit  yaratishga  qaratilgan  bo'lib  soliq,  bojxona,  m a’ m uriy  majbur- 
lovdan  ozod  etishni  anglatadi.
D iplom atik  vakolatxona  binolari  (xonalari)  daxlsizdir.  Qabul  qiluv­
chi  m am lakat  m a’ murlari  ularga  faqat  vakolatxona  bosh lig'i  roziligi 
asosidagina  kirishlari  mumkin.  Shu  bilan  birga,  ular binolarga  (xonalar- 
ga)  bostirib  kirish  va  ziyon-zahm at  yetkazishdan  him oyalash  borasida 
zarur  choralar  ko'rishga,  vakolatxona  faoliyat  yuritishi  uchun  tegishli 
shart-sharoitni  ta ’minlashga  majburdir.  D axlsizlik  kem alar,  sam olyotlar 
kabi  transport  vositalariga  ham  taalluqli  bo'lib,  ular  tintuvdan,  rekvi- 
zitsiyadan,  hibsdan  va  ijro  harakatlaridan  holidir.  Bunda  avtoinspeksiy- 
aning  ko 'ch a  harakati  qoidalari  buzilganligi  holatlarini  qayd  etish  va 
bular  haqida  Tashqi  ishlar  vazirligiga  xabar  berish  huquqi  istisno  etil- 
maydi.  Transport  vositalari  daxlsizligi  diplom at  hisoblanm aydigan  hay- 
dovchilarga  taalluqli  emas.  Misol  uchun  19 95-yilnin g  sentabrida  M osk- 
vada  garovda  ushlab  turishda  ayblangan  Saudiya Arabistoni  elchixonas- 
ining  haydovchisi  hibsga  olingan,  so 'n g  sudlangan.
V akolatxona  arxivlari  va  hujjatlari  har  qanday  vaqtda  va  ularning
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qayerda joylashganidan,  shu  jum ladan  muvaqqat  saqlash  joyidan  qat’ i 
nazar,  daxlsizdir.  Ushbu  qoida,  hatto  diplom atik  aloqalar  uzilgan  h ol­
larda  ham  am al  qilaveradi.
Vakolatxona bino bilan bog'liq barcha soliqlardan ozod etiladi  (moli 
yaviy  im m unitet),  biroq  foydalanish  sarf-xarajatlari  (elektr  e iiwigijruoi, 
suv  ta’ minoti  va  boshqa  to'lovlar)  bundan  mustasnodir.  Vakolatxona 
rasmiy  ishlar uchun  m o'ljallangan  narsalarga  bojxona  to'lovi  to ‘ !?.shd?.r! 
ozod  etiladi  (bojxona  immuniteti).
Vakolatxona o ‘z davlat bayrog‘ i va emblemasidan,  navbatdan tashqari 
telegraf va  telefon  aloqasidan  foydalanish  im tiyozlariga  ega.  U  rasmiy 
maqsadlarga qaratilgan aloqalam i amalga oshirishda,  shu jum ladan shifr- 
dan foydalanishda erkindir.  Diplom atik pochtani  ochish  mumkin emas, 
uni  kuzatib  boruvchi  diplom atik  kurerlar  esa  shaxsiy  daxlsizlikdan  foy­
dalanadi.
Vakolatxona  xizm atchilariga  qanday  im m unitet  berilishi  tegishli 
shaxsning  qaysi  xodim lar  toifasiga  mansub  ekaniga  bog'liqdir.  D ip lo­
matik  darajaga  ega