Hozirgi zamon tabiiy fanlar konsepsiyasi


I BOB. TABIATSHUNOSLIK FANINING TARIXI



Download 5,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/133
Sana13.07.2022
Hajmi5,21 Mb.
#788001
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   133
Bog'liq
Hozirgi-zamon-tabiiy-fanlar-konsepsiyasi.Хамидов

I BOB. TABIATSHUNOSLIK FANINING TARIXI
In so n qadim gi za m o n la rd a o ‘zini o ‘rab turgan ta b ia tn i, te varak-atrofda 
so d ir b o ‘layotgan hodisalar m o h iy a tin i, o lam tuzilishini bilishga qiziqqan. 
Xalq o ra sid a n yetishib chiqqan o lim la r borliqni 
0
‘rganib, ilm va m a d a n i- 
yat xazinasining boyishiga h a m d a ja m iy a t taraqqiyotiga u lk a n hissa q o'shib 
kelganlar.
Tirik tabiat haqidagi t a s a w u r l a r e ra m iz d a n bir n e c h a m in g yillar ol- 
din qadim gi Misr, Xitoy va H in d is to n d a paydo b o 'lg a n .
M ilo d d a n oldingi XVI a srd a m isrliklar k o ‘pg in a d o riv o r, m a d a n iy
o'sim lik xillarini bilganlar. U lar donli ekinlar, sabzavotlar, mevali daraxtlar- 
ning bir n e c h a turlarini ekib o'stirganlar. Misrliklar q o r a m o l , ot, eshak, 
q o ‘y, echki va c h o 'c h q a la rn i b o q q a n la r. Bir o 'rk a c h li tu y a n i, m ushuk, 
g ‘oz, o ‘rdakni xonakilashtirgan. H in d is to n d a n tovuq keltirib boqqanlar.
Q ad im g i H indiston xalqlari h a m m ilo d d a n oldingi X X —XV asrlarda 
k o 'p g in a m a d a n iy o ‘simliklarni e k k a n la r, q o ra m o l, k a p ta r, it b o q q a n la r 
va b irinchi m a rta tovuqni, filni xonakilashtirganlar. Q a d im g i h in d la r t a ­
biat besh e le m e n td a n : olov, yer, suv, havo va e f ird a n tashkil to p g a n
deyishgan. U larning qayd qilishicha, h o m ila erkak va ayol jinsiy bezlari 
m a h su lo tin in g qo'shilishidan hosil b o ‘ladi.
H i n d xalq ijodi hisoblangan “ M a h o b h o r a t “ m ilo d d a n oldingi V I—V 
asrlarda yaratilgan. U n d a tabiatdagi hodisalar, o 'sim lik va h ayvonlarning 
tashqi qiyofalari, tabiat ekologiyasi b a y o n etilgan.
M ilo d d a n oldingi 2000-yillarda X itoyda d e h q o n c h ilik , chorvachilik 
b i r m u n c h a rivojlangan.Tut ip a k q u r t i n i boqish esa u n d a n a n c h a g in a oldin 
am alg a oshgan. Q adim iy Xitoy ta b ia ts h u n o s olim lari o la m d a g i barcha 
narsalar, shu ju m la d a n o ‘sim liklar, h ayvonlar, h a tto suv, daraxt, olov, 
yer va b a ’zi narsalarning o ‘zaro q o ‘shilishidan hosil b o ‘lgan d egan fikrda 
b o ‘lganlar.
M iloddan oldingi VI—IV asrlarda yashagan yunon va rim tabiatshunoslari 
o rg a n iz m la m in g tabiiy rivojlanishi g ‘oyasini e ’tiro f etganlar. Masalan: Fales 
barch a tiriklik suvdan, A naksem en h ayvonlar va o d a m lo y d a n kelib chiqqan 
deydi.
L e v k ip p va D em o k rit a to m istik nazariyaga asos soladilar. Bu n aza- 
riyaga k o ‘ra b a rc h a tirik o rg a n iz m la r a t o m la r d a n tashkil to p g a n .

Download 5,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish