Hozirgi vaqtda axborot tеxnologiyalari amalda inson faoliyatining hamma jabhalariga chuqur kirib bormoqda va rivojlanishda davom etmoqda

Linux buyruqlar qobig`i

10.4.-rasm. Linux buyruqlar qobig`I shabloni
Linux buyruqlari qobig`i yoki buyruqlar interpretatori yoki shell yoki konsoldir, bularning barchasi qora oynali oddiy dastur bo`lib foydalanuvchilar kiritgan buyruqlarni bajaradi. Windows va Linux OS lar dastlabki versiyalarida faqat konsollar bilan ishlagan. Lekin vaqt o`tib, foydalanuvchilarga qulay bo`lishi uchun, grafik rejimga o`tilgan ya`ni, foydalanuvchi qilayotgan barcha ishini grafik ko`rinishida ko`rib, uni “sichqoncha” yoki klaviatura yordamida juda osonlik bilan boshqarishi mumkin bo`lgan. Lekin shunday ishlar ham mavjudki, ularni grafik ko`rinishida bajarib bo`lmaydi yoki tajribasiz foydalanuvchilar OSni ishdan chiqarib qo`ymasliklari uchun ularni grafik ko`rinishiga o`tkazmagan. Linux OS ni o`rganmoqchi bo`lganlar har doim konsol rejimidan foydalanadilar, bunga sabab foydalanuvchi qilayotgan barcha ishini ko`rib turishi va OT ning qanday ishlayotgan haqida tasavvurga ega bo`lish kerak.
Foydalanuvchilar tomonidan konsolga yozilgan har bir buyruq huddi shunday nomdagi C dasturlash tilida yozilgan dasturni ishga tushuradi. Linux OS uchun ko`plab buyruqlar qobig’i mavjud, lekin bularning eng mashhuri va keng qo`llanilib kelayotgani, bu BASH dir. BASH so`zining kengaytmasi Bourne Again Shell bo`lib, uni Steve Bourne yaratgan. Bu qulay shell Linux bilan ishga tushadi va buyruqlar ket-ketma ketligidan iborat skriplarni ishga tushiradi (10.5.-rasm)
BASHda buyruqlarga qo`shimcha xizmat ko`rsatadigan belgilar quyidagilardan iborat:
` ~ ! @ # $ % ^ & * ( ) _ [ ] { } ; : ‘ “ / \ < >
BASH ni ishga tushirganda ekranda quyidagi yozuv chiqib turadi:
[user@localhost user]$ — bundan ko`rsa bo`ladiki oddiy foydanaluvchi ishlashi mumkin.
yoki
[root@localhost root]# — bunda administrator ishlashi mumkin.

10.5.-rasm. Bash da buyruqlar yozilishi ketma-ketligi.
BASHda buyruqlar ushbu yozuvdan keyin kiritiladi va bajariladi.