Hozirgi vaqtda axborot tеxnologiyalari amalda inson faoliyatining hamma jabhalariga chuqur kirib bormoqda va rivojlanishda davom etmoqda

Nazorat savollari
1. Windows NT foydalanish sohalarini ko’rsating
2. Mikroyadro tuzilishi tarkibi
3. Windows NT konsеpsiyasining ikki varianti xususiyatlarini ko’rsating.
4. Windows NT xavfsizlik modеli nimalardan iborat?
10-BOB. GNU LOYXASI
Linux ОТ lar oilasi Windows dan farqli o’laroq, ko’pgina tijorat firmalari hamda ochiq kod (Open Source) fikrini qo’llab quvvatlovchi dasturchilar uyushmasi tomonidan rivojlantirilmoqda. Har qanday dasturiy ta’minot nafaqat bajariluvchi modullar, balki kodi ochiq tekst (masalan, C/C++ tilida yozilgan) fayllar ko’rinishida bo’lishi kerak. 30 yil oldin Open Source xarakati vujudga kelganida, unda faqat xususiy shaxslar - dasturchilar qatnashishgan. Hozirgi kunda Open Source fikri ko’pgina transmilliy korporatsiyalar tomonidan qo’llab quvvatlanmoqda, masalan IBM, Sun, Oracle, HP."
Open Source harakatini 1984–yili Richard Stallman tomonidan “GNU Manifesti” yozilishidan boshlangan deb hisoblanadi. GNU - GNU’s Not UNIX, ya’ni GNU bu UNIX (va unga tegishli) Emas. Shu paytlari UNIX so’zi tovar belgisi bo’lib, yuridik tomondan dasturiy ta’minotning rivojlanishiga to’sqinlik qilar edi. Manifest Free Software Foundation (FSF) - Erkin Dasturiy Tam’inot Jamg’armasining rivojlanishiga bosh turtki bo’ldi. FSF ning maqsadi dasturiy ta’minotni tarqatish, nusxalash, o’zgartirish va o’rganishda cheklovlarni olib tashlash edi.
Dasturchilarning mualliflik huquqlarini himoya qilish maqsadida General Public License (GPL) litsenziyasi yozildi. Bu litsenziyasining qisqacha mazmuni quyidagicha: siz bu litsenziya ostida tarqatiluvchi dasturiy ta’minotni uning muallifi haqidagi ma’lumotlarini saqlab qolish sharti bilan, xohlagancha nusxalash, xohlagan maqsadda foydalanish, o’zgartirish, tarqatish va sotish xuquqiga egasiz.
10.1. Linux
Linux nomi esa 1991-yilda Linus Torvalds tomonidan o’z operatsion tizimining birinchi relizini dasturchilar uyushmasiga taklif etishdan kelib chiqgan. FSF harakati hech kimning yuridik qiziqishlariga xalaqit qilmaydigan o’ziga tegishli bo’lgan operatsion tizimga ega bo’ldi.
GNU/Linux ОТ ning rasmiy relizi (operatsion tizimining yadrosi) 1994 yil yaratildi. Keyinchalik bu ОТ uchun dasturlatning ko’payishi Linux distributivlarini keltirilib chiqardi. ^“Rasmiy” Linux distributivlarining soni yuztaga yaqin. Ba’zi bir distributive 1–3 ta Floppy disklarda bo’lsa, boshqalari 7 ta kompakt disklarda bo’lishi mumkin.
Linux ОТ ustida butun jahon dasturchilari ish olib borganligi sababli, Linux ko’p tilni o’z ichiga olgan.
Linux ОТ UNIX oilasiga tegishli bolgani sababli, unda Windows yoki MacOS dasturlari ishlamaydi, va aksincha Windows da Linux dasturlari ishlamaydi. Lekin bu muammolarning yechimi bor albatta. Maxsus Windows ОТ imitatsiyalovchi dasturlar (Wine) yoki virtual kompyuterlar (VirtualBox, VMWare) yordamida boshqa OTdasturlarini ishga tushirish mumkin.
Linux va Windows ning birlashgan distributivi Lindows ham mavjud. Faqat bu ОТ yuqori narxli tijorat tizimi sifatida tarqatilmoqda.