Hozirgi o`zbek adabiy tili (Sodda gap sintaksisi)” fanidan O`quv uslubiy мajmua

2-topshiriq. Berilgan gaplarning shakllanishida leksik, morfologik omillarni ko’rsating. Gap kengaytiruvchilarini toping.

1-variant

1. Mehmon ham takalluflanmay domlaning orqasidan mehmonhonaga kirdi. (A.Qodiriy) 2. Mening mirzo Anvarni bu o’ringa sai qilishim bo’lsa, bir g’araz yuzasidan emas, xolisonadir. (A.Qodiriy) 3. Men esam nihoyatda qo’rqanimga uyalganimga qaramay o’zimni tutaolmasdan kulib yubordim. (R.Guntekin) 4. Men bir necha kundan so’ng yotoqxonaga qaytib ketaman. (R.Guntekin) 5. Choyxo’rlar yo’qligidan choyxona barvaqt yotgan, ichkarida samovarchi tog’araga qaynoq suv quyib jo’mragiga jez qoplangan choynaklarni chegalana berib olapes bo’lib ketgan piyolalarni yuvayotgan edi. (S.Ahmad) 6. – Kampir, achchiqqina xo’rda qilib ber, mehmon bolani ushlab qolibdi. (S.Ahmad) 7. Tuxmatligiga bu yerda muborak yuzingizni ko’rib amin bo’ldim. (P.Qodirov) 8. Bir odamni to’xtatib, “Shundoq gaplarni eshitdim, nahotki rost bo’lsa?” (P.Qodirov)

3-topshiriq. Ikkilamchi ot predikat ishtirok etgan 5 ta gap tuzing. Ikkilamchi ot predikatlarni ko’rsating. Gapning shakliy va mazmuniy tuzilishiga izoh bering.

NAMUNA: Akamning o’jarligini qishloqda hamma biladi. – Ushbu gap shaklan sodda, mazmunan murakkab tuzilishga ega. Chunki gapda 2 ta axborot ifodalangan: 1. Akam o’jardir. 2. Buni qishloqda hamma biladi.