Hozirgi o`zbek adabiy tili (Sodda gap sintaksisi)” fanidan O`quv uslubiy мajmua

Тилшунослик курси

Бакалавр:

- тилнинг жамиятда тутган ўрни; тилшунослик ва унинг фанлар тизимидаги ўрни;

- ўзбек тилининг давлат тили сифатида ривожланиш омиллари;

- ўзбек тил билими фанининг юзага келиши;

- ўзбек тилининг туркий тиллардан бири эканлиги;

- ўзбек тилининг ўзига хос хусусиятлари ва унинг график системаси тўғрисида тасаввурга эга бўлиш;

- тилнинг структураси ва системаси;

- тил ва ёзувнинг пайдо бўлиши;

- жаҳон тилларининг классификацияси;

- тилшунослик тарихи;

- тилшунослик мактаблари;

- тил ва нутқ, тил ва тафаккур, тил ва ахборот муносабатлари;

- ҳозирги ўзбек тилининг фонетик ва фонологик тизими;

- ўзбек тилининг имло ва талаффуз қонуниятлари;

- ўзбек тилининг луғат таркиби ва сўз семантикаси;

- ўзбек тилидаги турғун иборалари;

- ўзбек тили лексикологияси;

- ўзбек тилидаги сўзларнинг морфемик ва морфологик таҳлили;

- ўзбек тили морфологияси категориялари;

- сўз ясалиш тизими;

- сўз туркумлари ва унинг ички категориялари;

- ўзбек тилидаги сўз бирикмалари синтаксиси;

- ўзбек тилининг содда ва қўшма гап синтаксиси;

- ўзбек тилидаги мураккаб синтактик бутунликлар;

- ўзбек пунктуацияси асослари;

- ўзбек тилининг тарихий илдизлари: қадимги туркий тил, ўзбек тилининг тарихий грамматикаси, ўзбек адабий тили тарихининг тараққиёт даврлари;

- ўзбек тилининг диалектал таркиби;

- эски ўзбек ёзуви ва унинг хусусиятлари;

- форс ва араб тилларининг асосий хусусиятлари;

- ўзбек адабий тилининг функционал услублари;

- матннинг коммуникатив бўлаклари;

- матн синтагматикаси;

- матннинг прагматик хусусиятлари;

- матннинг лингвистик таҳлили;

- ўзбек тилининг функционал услубларини билиши, малака ҳосил қилиши ва амалда қўллай олиши;

- ўзбек тилшунослиги фанлари орасидаги назарий ва амалий билимларни боғлай олиши;

- ўзбек тил структураси ва системасини ажрата олиш;

- ўзбек тилининг ўз ва ўзлашган қатламини фарқлай олиши;

- ўзбек тилидаги матнни фонетик, лексик ва грамматик жиҳатдан таҳлил қилиш;

- ўзбек тилининг жаҳон тиллари классификациясида тутган ўрнини белгилаш;

- ўзбек тилининг услубига хос асосий хусусиятларини фарқлаш;

- тилнинг тараққиёт босқичлари ва жараёнларини фарқлаш;

- шарқ тилларидаги матнларни ўқий олиш, таржима қилиш ва оғзаки баён қилиш;

- ўзбек тили графикаси, орфоэпияси, орфографияси, пунктуацияси қоидаларини ҳаётда қўллаш, уни ўз фаолиятида ижодий ривожлантира билиш кўникмаларига эга бўлиши лозим.