Hozirgi kunda aatning rivojlanishi ikki yo`nalishda olib borilmoqda

DROP DEFAULT jimlik bo’yicha nom;
103.Fazoviy ma'lumotlar (geografik ma'lumotlar, geodata) - fazoviy ob'ektlar va ularning to'plamlari haqidagi ma'lumotlar. Joylashgan ma'lumotlar geografik axborot tizimlarini axborot bilan ta'minlashning asosini tashkil etadi.

U yoki bu tarzda yozib olingan (saqlanadigan) fazoviy ma'lumotlarning yig'ilishi fazoviy ma'lumotlar bazasi deb ataladi. Zamonaviy fazoviy ma'lumotlar bazalari mantiqiy birlashtirilgan ma'lumotlar bazasi shaklida fazoviy ma'lumotlarning barcha tarkibiy qismlarini saqlash, to'plash va qayta ishlashga (shu jumladan fazoviy tahlilga) imkon beradigan ixtisoslashtirilgan dasturiy ta'minot platformasida tashkil etilgan.

Aksariyat zamonaviy MBBTlar deb atalmish dasturlarni qo'llab-quvvatlaydi. fazoviy kengaytmalar - geometrik ma'lumotlar turlari va fazoviy indekslar. Masalan, MySQL quyidagi ma'lumotlar turlarini qo'llab-quvvatlaydi [1]:

Nuqta (Point)

Chiziq (Linestring)
Ko'pburchak (Polygon)
Nuqta to'plami (MultiPoint)
Chiziqlar to'plami (MultiLinestring)
Ko'pburchaklar to'plami (MultiPolygon)
Turlar to'plami (GeometryCollection)

Geometrik primitivlar ma'lumotlar bazasida ikkilik shaklda saqlanadi, ammo ular matn shaklida Well-Known Text (WKT) shaklida taqdim etilishi mumkin, masalan:

POINT(15 20)

LINESTRING(0 0, 10 10, 20 25, 50 60)
POLYGON((0 0,10 0,10 10,0 10,0 0),(5 5,7 5,7 7,5 7, 5 5))
MULTILINESTRING((10 10, 20 20), (15 15, 30 15))
GEOMETRYCOLLECTION(POINT(10 10), POINT(30 30), LINESTRING(15 15, 20 20))
Ma'lumotlarning fazoviy tuzilishi
Fazoviy ma'lumotlar odatda o'zaro bog'liq bo'lgan ikkita qismdan iborat: koordinatali ma'lumotlar va atribut ma'lumotlari. Ushbu qismlar o'rtasida aloqa o'rnatishga geokodlash deyiladi.
Muvofiqlashtiruvchi ma'lumotlar xususiyatning pozitsion xususiyatlarini belgilaydi. Ular berilgan koordinatalar tizimidagi joylashishini tavsiflaydilar.

Atribut ma'lumotlari - bu xususiyatning pozitsion bo'lmagan xususiyatlari (atributlari) to'plamidir. Atribut ma'lumotlari ob'ektning semantik tarkibini (semantikasini) aniqlaydi va sifat yoki miqdoriy qiymatlarni o'z ichiga olishi mumkin.

104. Jadval yaratish. Ma'lumotlar bazasida jadvalni yaratish quyidagi sintaksisga ega bo'lgan CREATE TABLE operatori tomonidan amalga oshiriladi:
CREATE TABLE jadval_nome(spec, …)
Bu yerda spec turli xil sintaksislarga ega. Uning eng ko'p ishlatiladigan shakllari quyida muhokama qilinadi.

1. 
   Jadval ustunining tavsifi
   

Ustun_nomi ma'lumot_turi[NULL]
Bu erda ustun_nomi - jadval ustunining nomi, va ma'lumotlar turi - SQL ma'lumotlar turlarida muhokama qilingan ma'lumot turlaridan biri uchun spetsifikatsiya. Ixtiyoriy NULL kalit so'z ushbu ustundagi katakchalar bo'sh bo'lishi mumkinligini anglatadi (ya'ni, hech qanday qiymatga ega emas).

2. 
   Jadval ustunining tavsifi
   

Ustun_nomi ma’lumot_tipi NOT NULL [DEFAULT jim. b.] [PRIMARY KEY]

Bu yerda NOT NULL tuzilishi jadvalning ushbu ustunida bo'sh kataklar bo'lishini taqiqlaydi. PRIMARY KEY konstruksiyasi ustunning tarkibi yangi yaratilgan jadval uchun asosiy kalit vazifasini bajarishini ko'rsatadi. DEFAULT jim. b. har bir ma'lumot turi ustuniga (masalan, raqamli tiplar uchun 0) ustunlikni bekor qiladi, bu INSERT INTO bayonotida jadvalga ushbu ustunda qiymatlari bo'lmagan satrlar qo'shilganda ishlatiladi.

105.Jadvallarni modifikatsiyalash. Ma'lumotlar bazasida mavjud jadvalni o'zgartirish quyidagi sintaksisga ega bo'lgan ALTER TABLE operatori tomonidan amalga oshiriladi:
ALTER TABLE jadval_nomi spec [spec, …]

Bu yerda m_spec turli shakllarga ega. Eng ko'p ishlatiladigan holatlari quyida muhokama qilinadi.

1. 
   Yangi ustun qo’shish
   

ADD COLUMN spec
Bu yerda spec - bu CREATE TABLE buyrug'i bilan jadval yaratish uchun foydalaniladigan ustunni qo’shish tavsifi.

2. 
   Jadval uchun birlamchi kalitni o’chirish
   

DROP PRIMARY KEY

3. 
   Jimlik bo’yicha qiymatlarni o’zgartirish yoki o’chirish
   

ALTER COLUMN jadval_nomi SET jiml. b.

yoki
ALTER COLUMN jadval_nomi DROP DEFAULT
106. Jadvalni o’chirish. Bir vaqtning o'zida ma'lumotlar bazasidan bir yoki bir nechta jadvalni o'chirish quyidagi oddiy sintaksisga ega DROP TABLE buyrug'i bilan amalga oshiriladi.
DROP TABLE jadv_nomi
DROP TABLE so'zi nafaqat jadval tarkibini, balki jadval tavsifini ma'lumotlar bazasidan o'chirib tashlaydi. Agar siz faqat jadval tarkibini o'chirib tashlamoqchi bo'lsangiz, unda DELETE FROM buyrug'ini ishlatishingiz kerak.
107. INSERT operatori. Jadvalga ma’lumot qo’shish. Ma'lumotlar bazasidagi SQL jadvaliga satrlar qo'shish uchun INSERT INTO so'zi ishlatiladi. Uning asosiy sintaktik shakllari quyida tavsiflanadi.

1. 
   Barcha kataklarning qiymatlarini ro'yxatlash orqali qator qo'shish