Kirish
Hozirgi davrda Kompyuterli modellashtirish fani yordamida bizni o`rab turgan
olamdagi bo`layatgan jarayon va hodisalarni o`rganishda asosiy vosita bo`lib
qolmoqda. Kompyuterda modellashtirish – bu qanchalik muxim va u haqda
nimalarni bilamiz?
Umuman hodisa va jarayonni bilishning ikkita ustuni mavjud: nazariya va tajriba
bo`lgan bo`lsa, keying davrlarga kelib, unga ularni bog`lab turuvchi uchinchi ustun
bo`lib kompyuterli modellashtirish kirib kelmoqda.Shu bilan birga ta’limning
barcha sohalarini, ilmiy izlanishlarini, ishlab chiqarish amaliyatini, shuningdek,
mahalliy va jahon iqtisodiyotini tubdan o`zgartirish potentsialiga egadir.
Kompyuterli modellari sistemaning tabiatini o`ziga xos turli xil kombinatsion
matematik modellarga asoslangan yaqinlashuvchilar yordamida tasvirlab beradi.
Ilmiy tadqiqatda modellashtirish ancha ilgaridan qo`llanilib kelinmoqda va hozirgi
davirga kelibasta-sekinlik bilan barcha ilmiy soha bilimlarini egallab bormoqda:
qurilish va arxitektura, texnik konstruktura, fizika, astranomiya, ximiya, biologiya,
va hakoza, nihoyat ijtimoiy fanlar. XX asrning ikkinchi yarimiga kelib barcha ilmiy
sohaning nazariy va amaliy tomonidan erishgan yutuqlarining asosida
modellashtitrish yotishini ko`rsatdi. Bu bilan modellashtirish ilmiy bilishning
universal usuli ekanligini isbotladi. Shuning uchun oxirgi paytlarda maktab
informatika kurslarida axboriy modellasshtirish bo`limi, Oliy ta’limga esa
“kompyuterli modellashtirish” fanlari kiritildi. Kompyuterli modellashtirish kursi
Oliy ta’limda anchagina murakkab kurs bo`lib, bunga sabab
birinchidan:
bu fanlar
ora kursdir, chunki undan inson faoliyatidagi barcha sohalardagi modellashtirishni
o`rganadi. Fizik jarayonlarni modellashtirishda fizik qonunlarini bilishi, ekologik
jarayonlarini modellashtirishda biologic qonunlarni bilishi, iqtisodiy jarayonlarini
modellashtirishda iqtisodiy qonunlarni bilishni talab qiladi.
Ikkinchidan:
kompyuterli matematik modellashtirish zamanoviy matematik bo`limlaridan
foydalanadi: differentsial tenglamalar nazariyasi, analitik geometriya, matematik
statistika, sonli usullar. Shunday qilib, talaba kompyuterli matematik
modellashtirish kursini o`rganishda informatikaning tabbiiy fanlar, ayniqsa
matematika va fizika fanlari bilan aloqasini anglamog`I lozimdir.
Kompyuterli modellashtirishning o`zi tadqiqtchidan:
-
Masalani to`g`ri va aniq qo`yishni:
-
Kiritish ma’lumotlarini ahamiyatiga qarab qo`yishi;
-
Tadqiqot natijalarini prognoz qilish;
-
Kompyuterda tajribalarni o`tkazish;
-
Natijalarni tahlil qilish, kabilarni talab qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |