Ўзбекистон республикаси вазирлар махкамаси тошкент ислом университети “фикх, иктисод ва таббиий фанлар” факультети

4.Инновацион марказлар 
Илмий 
ғояларни 
ишлаб 
чиқиш 
ва 
уни 
кейинчалик 
материаллаштиришда янги ташкилий тузилмалар-инновацион марказлар 
катта роль ўйнайдилар. Булар ўз ичига университетлар ва илмий-ишлаб 
чиқариш фирмаларини ўз ичига олувчи янгилик киритишларнинг вужудга 
келган технологик фаол компанияларидир. Бу моделда инновацион бизнес 
кенг инновацион инфратузилма ичидаги барқарор ўзаро алоқаларни қўллаб 
қувватлайди, ахборотларни норасмий алмашиш ва янгиликларни сотиш 
каналларини шакллантиришнинг ривожланган тармоғига эга. Силиконли 
водий бундай альянснинг энг машҳур вариант бўлади. 
Инновацион марказлар таркибида қуйидагиларга эга: 
- 
технологик парклар (илмий, ишлаб чиқариш, инновацион, бизнес-
парк ва ҳ.к.)(3-расм); 
- 
технополислар; 
- 
фан ва технологиялар минтақалари; 
- 
инновациялар инкубаторлари. 

---

54 
Тадқиқот қилиш 
лабораториялари, 
тажрибали ишлаб 
чиқаришлар 
Технопарк иерархик тузилмасини қуриш асосида модулли тамойил 
ётади. Уни қуришда фойдаланиладиган биринчи элемент инкубатордир. 
Технопарк ҳар бири инновацион хизматларнинг ихтисослаштирилган 
мажмуасини тақдим этувчи марказларнинг йиғиндисидан иборатдир.
Технополис – бу технопарклар, инкубаторлар йиғиндиси ва шаҳар 
ҳаётини таъминловчи турли туман тузилмаларнинг мажмуасидир. Фан ва 
технологиялар минтақаси ўз ичига технополислар, технопарклар ва 
инкубаторларни, ҳамда илмий ва ишлаб чиқариш фаолиятини қўллаб-
қувватловчи шохланиб кетган инфратузилмани олиши мумкин. 
3– расм. Технопаркнинг тузилиши. 
Технополислар ўзлари жойлашган минтақаларни ривожланишига 
шакллантирувчи таъсир кўрсатадилар ва қуйидагиларга ёрдам берадилар; 
 
инновацион фаолликни ошириш; 
 
инновацион инфратузилмани шакллантириш; 
 
янгиликларни тижоратлашувини жадаллаштириш; 
 
саноатни таркибий қайта қуриш; 
 
янги иш жойларини ташкил қилиш; 
Технологик дирекцияси 
экспертлар кенгаши 
Кичик корхоналар 
Венчурли 
молиялаштириш фирмалари 
Жамоавий 
фойдаланиш бўлинмалари 
Консалтинг 
компаниялари 

---

55 
 
инновацион фаолият механизмларини такомиллаштириш, 
инновацион соҳани инстутуциаллаштириш (қандайдир янги ижтимоий 
институтларни таъсис этиш); 
 
саноатни ривожланишининг кўп илм талаб қилишини кучайтириш; 
 
иқтисодиётнинг инновацион қобилиятини такомиллаштиришга. 
Технопаркка давлат ва маҳаллий хокимиятлар томонидан раҳбарлик 
қилиш 
учта 
асосий 
йўналиш: 
қонунчилик, 
молиялаштириш 
ва 
ривожлантириш дастурлари, тўғридан тўғри иштирок этиш бўйича амалга 
оширилади. Ҳукумат кичик ва ўрта бизнесни қўллаб қувватлашнинг йирик 
кўламли 
дастурларини 
ишлаб 
чиқади, 
янги 
технологияларни 
ривожлантиришни рағбатлантиради, фан ва саноатни кооперациялашишнинг 
ёрдам кўрсатади. давлат молиявий ва қонунчилик ёрдамидан ташқари мижоз 
фирмалар, ҳамда кўп илм истеъмол қиладиган корхоналарга ҳар хил квоталар 
ва субсидияларни тақдим этади. Маҳаллий ҳокимиятлар инновацион лойиҳа 
устида ишлаш ва унинг асосида кичик кўп илм истеъмол қиладиган 
фирмаларни ташкил қилишга мутахассисларни жалб қилишга кўмаклашувчи 
шароитларни тақдим этадилар. Технопарк таъсиссилари ва улар томонидан 
ечиладиган масалаларнинг базавий чизмаси 4 – расмда кўрсатилган. 
Илмий марказлар 
Технопарк: 
 
Билимлар, 
кашфиётларни 
технологияларга 
айлантириш; 
 
Технологияларни 
тижорат 
маҳсулотига 
айлантириш; 
 
Технологияларни ИЛ сектори орқали саноатга 
топшириш; 
 
Кўп илм истеъмол қилувчи фирмаларни 
шакллантириш; 
 
тадбиркорларни тайёрлаш. 
Университетлар 
Саноат 
Ҳокимиятнинг 
маҳаллий ва 
минтақавий 
идоралари 
Тадбиркорлар 
Молия институтлари 
Бошқа 
тузилмалар: 
(бошқарувнинг 
марказий 
идоралари,жамоа 
ташкилотлари ва х.к.) 
Минтақа шаҳар, туман 

---

56