Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги ўзбекистон республикаси

14.2. Қоришманинг асосий хоссалари
Қоришманинг қулай жойланувчанлик билан ёйилувчанлик каби хоссалари уни ишлатиш учун қулай бўлишлигини таъминлаши керак. Тайёрланган қоришмага стандарт конуснинг қанча чуқурликка ботишига қараб, унинг ёйилувчанлик кўрсаткичи топилади. Стандарт конуснинг учидаги бурчаги 30⁰ бўлиб, оғирлиги 300г дан ошмайди. Конуснинг учи қоришма сиртига текизилган ҳолда эркин чўктирилади ва стрелка унинг қанча сантиметрга ботганлигини кўрсатади.
Қоришманинг ёйилувчанлиги асосан ундаги сув миқдорига ва тўлдиргичнинг сув шимувчанлигига боғлиқ бўлади. Қоришма жойланган асос ғовак ёки обдон қуруқ ҳолатда бўлса, у сувнинг бир қисмини шимиб олади, натижада қоришмадаги цементнинг тўла гидратацияланиши учун сув етишмай қолади. Агар асос намланган бўлса, ундаги сувнинг бир қисми шимилганда ҳам мустаҳкамлиги камаймайди.
Қоришманинг ишлатилишига қараб конуснинг ботиш чуқурлиги 14.2-жадвалда келтирилган.

Қоришманинг қуюқ-суюқлигига конусни ботиш чуқурлиги боғлиқлиги
14.2-жадвал

Ишлатилиши	Қоришмага ботирилган конуснинг чуқурлиги ёки ёйилувчанлиги, см
	Асос ғовак ёки ҳаво иссиқ бўлганда	Асос зич ёки ҳаво совуқ бўлганда
Ғишт теришда	8-10	6-8
Тошқолли блокларни теришда	7-9	5-7
Қўл кучи билан зичланган ҳарсанг тошни теришда	6-7	4-5
Ҳарсанг тошни титратиш асбоблари билан қоришмага чўктирилганда	2-3	1-2

Қоришмани қониқарли ёйилувчанликда тайёрлаш учун унга совун суви, сульфит спирт бардаси каби пластификаторлардан 0,1-0,3% миқдорда қўшиш керак. Қоришма учун анорганик қўшилмаларнинг миқдори тажриба йўли билан аниқланади. Қоришманинг мустаҳкамлиги ҳам бетон сингари боғловчининг фаоллигига, сув-цемент нисбатига, зичлигига ва қотиш шароитига боғлиқ. Сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси 7,07х7,07х7,07 см га тенг қилиб қоришмадан тайёрланган куб ёки 4х4х16 см ли намунани 28 кун нам шароитда қотгандан кейин, эгилишга ва сиқилишга синаб аниқланади.