Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

«Эритмаларни тиббиётдаги аҳамияти» мавзусини маъруза 
дарсида «Идрок» усулини қўлланилиши 
Услубнинг мақсади. Талабаларни маърузада ўтилган мавзуни 
эгаллагаш кетма-кетлиги ва мавзу бўйича асосий жойларига эьтибор 
бериш, ўз билимларини бир тизимга солишга ўргатиш. Бу метод 
талабаларни билим олишини ва тафаккурини ривожлантиради ҳамда 
фикрлашини оширади, аудиторияда ишлаш учун қулай шароит вужудга 
келтиради. Бу метод материални ёдда сақлаб қолишга қаратилган. 
Методнинг 
қўлланилиши: 
ўқув 
машғулотларинингмаъруза 
дарсларида суҳбат-мунозара шаклда, жамоада фойдаланиш мумкин. 
Машғулотда фойдаланиладиган воситалар: мултимедиа видео 
проектор, доска, маркер, тарқатма материаллар, қоғоз, қалам (ёки ручка), 
слайд. 
Машғулотни ўтказиш тартиби: Бундаўқитувчи досканинг ўртасига 
айлана чизиб эритма сўзи ёзиладива талабаларга мурожат қилади. 
Талабалар бирин кетин айланани ён тамонидан чизиқлар чиқариб ўз 
фикрларини баён қилади.
Ўқитувчи 
томонидан 
«Эритмаларни 
тиббиётдаги 
аҳамияти» 
мавзусидаги маъруза дарс кетма-кетлиги слайт асосида босқичма-босқич 
амалга оширилади ва бу босқичларни тиббиётдаги аҳамияти таъкидлаб 
ўтилади. 
1. 
•
Эритмалар умумий тавсифи ва уларнинг аҳамияти.
2. 
•
Дисперс системалар: эмульсия ва суспензиялар. 
3. 
•
Чин ва коллоид эритмалар.
4. 
•
Эрувчанлик ва унга таъсир этувчи омиллар. 

---

203 
5. 
•
Тўйинмаган, тўйинган ва ўта тўйинган эритмалар. 
6. 
Қ
аттиқ, суюқ ва газ моддаларнинг суюқликларда эрувчанлиги. 
Генри қонуни. 
7. 
О
смос ҳодисаси ва осмотик босим. Эритмаларнинг буғ босими. 
Рауль қонуни. 
8. 
•
Эритмаларнинг музлаш ва қайнаш ҳароратлари. 
9. 
•
Эритмаларнинг концентрацияларини ифодалаш усуллари. 
«Идрок харитаси» усулида талабалар «Эритмаларни тиббиётдаги 
аҳамияти» мавзуси бўйича аниқ кетма-кетлик асосида билимларга эга 
бўлишади. «Эритмаларни тиббиётдаги аҳамияти» юзасидан билимларни 
ўқитувчи орқали эшитиб ва слайт орқали кўриб маълумотларни 50 % 
ўзлаштириб олдилар. Агар фақат эшитганида 20 % ўзлаштирарди. Бу услуб 
барча талабаларни дарсга эьтиборини қаратишга йўналтирилган. Бу 
жараён қуйидагича боради. 
Шунда ўқитувчи талабалар билимини глоссарий тренинглардан 
фойдаланиб баҳолайди ва улар томонидан кимё фанини янада чуқур 
ўзлаштириш учун замин яратади. Натижада ўқув жараёнининг 
самарадорлигини ошишига эришилади.