Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола

ИЛМГА БАХШИДА УМР
Дилором Маҳмудова, Тошкент педагогика университети амалий 
психологлар тайёрлаш кафедраси доценти: Биз бир неча бор кафед-
рамиз ўқитувчилари билан профессор Ибодуллаевнинг маърузалари-
да қатнашганмиз. Айниқса, у кишининг “Фрейд таълимоти” ва “Пси-
хосоматик бузилишлар” ҳақидаги маърузалари бизда доимо қизиқиш 
уйғотган. З.Ибодуллаевнинг “Тиббиёт психологияси” ҳамда “Асаб ва 
руҳият” номли асарлари талаба ва ўқитувчиларнинг севимли китобла-
рига айланган.
Эргаш Ғозиев, психология фанлари доктори, профессор: Зариф-
бой изланиш кўлами кенг, ҳам тиббиёт психологияси, ҳам нейропси-
хология бўйича қалам тебратувчи олимдир. У психологиянинг энг 
мураккаб соҳасига дадил кириб келди. Биз ҳамкорлик ришталарини 
ўрнатганимизга 20 йилдан ошди. Зарифбой мени психология бўйича 
устозим деб атайди. Унинг “Тиббиёт психологияси” дарслиги менда 
жуда катта қизиқиш уйғотган. Зарифбой Ўзбекистонда биринчи бўлиб, 
1998 йилдаёқ “Фрейд назарияси”ни ўзбек тилига ўгириб, дарс жараё-
нига киритди. Шунинг учун ҳам олимни кўзга кўринган психоаналитик 
деб атаган бўлур эдим. 
Зарифбой иқтидорли ёшларни ўз атрофига тўплаб, психоаналити-
клар мактабини яратишини истардим. Психо анализ таълимоти пси-
хологиянинг энг мураккаб ва жумбоқли йўналишларидан бири. Энг 
қувончли илмий воқелик шуки, у бир қанча психологик тестларни 
ўзбек тилига ўгирди ва модификация қилди. 
Бу, албатта, жуда мураккаб жараён. Чунки, ҳар бир ибора орқасида 
инсон руҳияти ётади. Келажакда теран фикрловчи олимдан катта ижо-
дий маҳсуллар кутиб қоламан.

---

АСАБ ВА РУҲИЯТ
187
Озод Хўжаев, тиббиёт фанлари доктори, профессор: Мен Зариф-
бойнинг номзодлик ва докторлик диссертацияларига биринчи оппо-
нент бўлганман. У ўзининг ўта тиришқоқлиги ва илмга чанқоқлиги 
билан тенгдошларидан ажралиб турган. Зарифбой доимо фанда янги-
лик яратишга интилган. У 39 ёшида Ўзбекистонда нейропсихология 
бўйича биринчи фан доктори бўлди. Унинг докторлик диссертациясида 
дунё миқёсида биринчи бор амбидекстрия ҳақидаги концепция илга-
ри сурилган. Зарифбой Ражабович амбидекстрларда инсульт модели-
ни яратди. Энг қизиғи, у биринчи бўлиб “Мия нинг психологик ҳимоя 
концепцияси”ни ишлаб чиқди. Ёш тадқиқотчининг илмий ғоялари хо-
рижлик олимларни жуда қизиқтириб қўйган.