‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I

Yoshlarda vatanparvarlik va  baynalminallik tu yg‘usini  shakllantirish
— 
fuqarolik  tarbiyasining  asosi. 
F u q a ro lik   tarb iy a sin i  tashkil  etish 
ja ra y o n id a   shaxsda  vatanparvarlik  (lo tin ch a  «patriotes»  —  v a ta n d o sh , 
«patris»  —  vatan,  yurt)  t u y g ‘usini  s h a k lla n tiris h g a   a l o h i d a   e ’t i b o r  
qaratiladi.  Binobarin,  fuqaro  m u ay y an   d a v la tn in g  a ’zosi sifatida  unin g  
s h a ’ni,  o b r o ‘- e ’tiborini  t a ’m inlashi,  uning  m a n fa a tla ri  u c h u n   k u ra sh a 
olishi  zarur.
«Vatan  atam asi  aslida  a r a b c h a   s o ‘z  boMib,  o n a   y urt  m a ’nosini 
b ildiradi,  Vatan  tu sh u n ch asi  keng  va  t o r   m a ’n o d a   q o ‘llaniladi.  Bir
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

xalq  vakillari ja m u lja m   yashab turgan,  ularning  ajdodlari  a z al-az ald an  
i s t i q o m a t   q i l g a n   h u d u d   n a z a r d a   t u t i l s a ,   bu   k e n g   m a ’n o d a g i  
tushunchadir.  Kishi tu g ‘ilib o ‘sgan  uy,  m ahalla,  qishloq nazarda tutilsa, 
bu  to r  m a ’nodagi  tu s h u n c h a d ir » 1.
Vatanparvarlik shaxsning o ‘zi  m ansub b o ‘lgan  millat, tu g ‘ilib o ‘sgan 
vatani tarixidan g‘ururlanishi, buguni t o ‘g‘risida qayg‘urishi ham da  uning 
porloq istiqboliga boMgan ishonchini  ifoda etuvchi yuksak insoniy fazilat 
sanaladi.
«Vatanparvarlik —  o ‘z taqdirini vatan,  millat  taqdiri  bilan  bog‘lagan 
barcha  kishilarga xos fazilat.  Millat taraqqiyotining imkoniyatlari,  shon- 
s h u h r a t i ,   o b r o ‘- e ’t i b o r i   h a m   s h u   m illa t  k i s h i la r   v a t a n p a r v a r li k  
tuyg‘usining  darajasi  bilan  bogMiqdir»2.
V atanparvar  shaxs  qiyofasida  quyidagi  sifatlar  n am o y o n   boMadi:
1.  Vatanga  boMgan  m e h r- m u h a b b a t,  unga  sadoqat.
2.  0 ‘zi  m a n s u b   boMgan  millat  o ‘tm ishi,  urf-odatlari,  a n ’analari  va 
qadriyatlariga  sodiqlik.
3.  Vatan  va  millat  tarixidan  g ‘ururlanish.
4.  Y u rtn in g   m o d d iy ,  sh u n in g d e k ,  millat  to m o n id a n   yaratilgan 
m a ’naviy  boyliklarini  asrash,  ularni  ko ‘paytirish  borasida  g ‘a m x o ‘rlik 
qilish.
5.  V atan  ravnaqi  va  millat  taraqqiyoti  yoMida  m eh n at  qilish.
6
.  Vatan  ozodligi va  millat  erkiga  qilinayotgan  h ar qanday tahdidga 
qarshi  kurashish.
7.  V atan  va  m illat  o b r o ‘yi,  s h a ’ni,  o r- n o m u s in i  himoya  qilish.
8
.  V atan  ravnaqi  va  millat  taraqqiyotiga  nisbatan  ishonchga  ega 
boMishi.
V a ta nparva r  shaxs  o ‘z  v a ta n in i  uning  boyliklari  yoki  vatanining 
q u la y   geo g rafik   h u d u d d a   jo y la s h g a n lig i  u c h u n   em as,  balk i,  o ‘zi 
V ata n n in g   bir  boMagi  ekanligi,  o ‘zi  m ansub  boMgan  m illatning  shu 
V atanda,  shu  m a k o n d a   yashashi  u c h u n   qadrlay  olishi,  unga  nisbatan 
c h u q u r  h u rm a t  ko'rsatishi  zarur.
0 ‘z b e k i s t o n   R e sp u b lik a s i  P r e z i d e n t i   I .A .K a r i m o v   a s a r l a r id a  
vatanparvarlik,  yoshlarni  vatanparvarlik  ruhida tarbiyalash  masalalariga 
keng o ‘rin berilgan.  Xususan:  « 0 ‘zbekiston fuqarosining vatanparvarligi
1  Ib ro h im o v  A.,  S u lto n o v   X.,  Jo 'ra y e v   N .  V atan  tuyg'usi.  —  T o sh k en t,  0 ‘zbek isto n ,  1996.
—  139-bet.
2  Y usupov  E.  In so n   k a m o lo tin in g   m a ’naviy  asoslari.  —  T o sh k en t,  U niversitet,  1998.  — 
148-bet.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bu  qayta  o ‘zgarish  y o ‘lini  k o ‘rsatuvchi,  k o ‘z l a n g a n   maqsaddan  chetga 
c h iq m ay d ig an   y o ‘lchi  yulduz,  ishonchli  kom pasdir. 
0
‘zbekistonga, 
u n in g   yeriga,  tabiatiga,  bu  yerda  y asha yotga n  xalqlarga  m u h ab b at, 
oMkaning  tarixi,  m ad an iy a ti,  a n ’ana la rini  t e r a n   bilib  olishga  intilisn, 
respublikaning  q u d ra ti  va  y u tuqlaridan  faxrlanish,  xalqimiz  qism atiga 
tushgan qiyinchiliklar uch u n  qayg‘urish  k o ‘p  millatli o ‘zbek jamiyatining 
m u h i m  jipslashtiruvchi  asosi  h is oblanadi»1.
Erkka  intilish,  o z o d   yashashga  boMgan  ehtiyoj  insonga xos bo  lgan 
t u y g ‘udir.  Inson  o ‘z  v atanida gina  o zod  va e rk in   yashay oladi.  S hu  bois 
vatan  ozodligi  uchun  kurashish  masalasi q a d im - q a d im d a n  a llom alam ing 
a sa rlari  h a m d a   ezgu  g 'o y a la rn i  ifoda  e t u v c h i  taM im otlarning  b o sh  
m avzusi  boMib  kelgan.  C h u n o n c h i ,   H adisi  S h a rifd a   v a ta n n i  sevis 
i y m o n d a n   ekanligi  t a ’kidlanadi.
Alisher  Navoiy quyidagi  m isralarda  v a ta n d a n   ayrilish  inso n   u c h u n  
ogMr judolik  ekanligiga  urg‘u  beradi: